Nachtlenzen voor kinderen: oplossing of probleem?

De OrthoK-lenzen zijn contactlenzen die je ’s nachts draagt zodat je overdag scherp kunt zien. Dat scheelt een hoop gedoe en het lijkt ideaal voor kinderen. Geen gehannes meer met je lenzen overdag of met een bril waar je als kind echt nog niet aan wilt. Bij een aantal grote ketens en vele lokale opticiens worden ze dan ook volop aangeprezen en verkocht.

Naast optometristen passen ook contactlensspecialisten en opticiens nachtlenzen aan. Optometrie is een beschermd beroep waarvan de beoefenaar een vierjarige hbo-opleiding heeft genoten. De nachtlenzen kunnen de achteruitgang van de myopie (bijziendheid) bij kinderen afremmen. Dit wordt aangetoond in verschillende wetenschappelijke onderzoeken, aldus de Optometristen Vereniging Nederland (OVN). Met een goede hygiëne, controle en voorlichting zijn er nauwelijks risico’s, stelt de OVN. Ook een goede screening vooraf over wie de lenzen kan krijgen is belangrijk.

Op de website van de OVN  is het mogelijk om een optometrist bij u in de buurt te vinden.

De oogartsen, verenigd in het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG), zijn het daarmee volstrekt oneens en raden de lenzen krachtig af. Tjeerd de Faber, kinderoogarts van het oogziekenhuis Rotterdam wijst op de vele risico’s die de nachtlenzen met zich meebrengen. De lenzen duwen als het ware je hoornvlies plat waardoor kleine wondjes kunnen ontstaan, stelt hij. In die wondjes kunnen bacteriën, infecties en parasieten komen, met desastreuze gevolgen voor het zicht.

Iemand die de gevolgen van een parasiet in zijn oog heeft ervaren is Thomas (13). Op jonge leeftijd had hij al een flinke minsterkten waarna zijn opticien hem nachtlenzen aanraadde. Hij droeg die een paar jaar zonder problemen, maar toen zijn sterkte weer achteruitging en hij een nieuwe set lenzen kreeg, ging het mis. Hij kreeg een parasiet in zijn linkeroog en kreeg een grijze waas in zijn oog. Het gezichtsvermogen ging terug naar 30% en hij had verschrikkelijke pijn. Zijn oogarts ontdekte dat het kwam door de nachtlenzen. Thomas kon maandenlang niet meer naar school en eigenlijk alleen nog maar op bed liggen. Inmiddels gaat het weer wat beter en kan hij weer 50% met zijn oog zien. Maar nachtlenzen zal hij nooit meer dragen. Thomas draagt nu weer een bril en wil andere kinderen waarschuwen voor de gevaren van de nachtlenzen.

De optometristen vinden de kritiek van de oogartsen te kort door de bocht. De oogartsen zien alleen de mensen waarbij het verkeerd gaat, stelt de OVN. Oogarts Tjeerd de Faber draait dit om: de optometristen hebben veel te weinig oog voor de risico’s want als het verkeerd gaat, worden zij niet met de gevolgen geconfronteerd, maar de oogartsen wel.

Niet beginnen aan die nachtlenzen, stelt de Faber daarom. Met name bij jonge kinderen die de verantwoordelijkheid niet goed kunnen dragen. De redenering dat met goede hygiëne en controle de risico’s verwaarloosbaar zijn, klopt niet. “Het werkt heel goed als je maar super hygiënisch bent, zeggen ze. Tuurlijk, dan heb je minder kans op complicaties. Maar houdt een kind van 12 zijn kamer netjes? No way. Lenzen, laat staan nachtlenzen vergen een enorme hygiëne en discipline.”

Voor de televisiereportage zijn Jada en Kyran van twaalf jaar met een verborgen camera langs geweest bij verschillende opticiens, om te kijken hoe ze worden voorgelicht en wat er gezegd wordt over de voordelen en de mogelijke risico’s die de lenzen met zich mee dragen. De volledige reactie van opticien Kemkes Optiek lees je hier, de reactie van Eyewish lees je hier en de volledige reactie van Pearle lees je hier .