'Nederlanders zijn het in de basis erg eens'

Op de vraag of er een Nederlandse identiteit bestaat, antwoordt een minderheid van 41 procent volmondig ja. Een nog net iets groter deel van van de 5000 ondervraagden, 42 procent, vindt dat ''in sommige opzichten'' sprake is van een Nederlandse identiteit. Slechts 6 procent wijst het bestaan van een Nederlandse identiteit geheel af.

De Nederlandse taal wordt veruit het vaakst genoemd als ‘typerend voor Nederland’. Het is ook wat veruit de meeste ondervraagden noemen als factor die bijdraagt aan het gevoel van verbondenheid met ons land. Daarna volgen vrijheid, Koningsdag, de Dodenherdenking op 4 mei, Bevrijdingsdag op 5 mei, de vlag en pakjesavond/Sinterklaas. Het volksfeest wordt daarmee net iets vaker genoemd dan de gelijkheid van man en vrouw voor de wet en de vrijheid van meningsuiting.

Het SCP signaleert dat in het debat over identiteit wel heel verschillend wordt gedacht over het belang van symbolen en tradities enerzijds en burgerlijke vrijheden anderzijds. Mensen die symbolen en tradities, bijvoorbeeld Sinterklaas en de vlag, noemen als belangrijke verbindende kenmerken, ''zijn geneigd te denken in termen van dé Nederlandse identiteit", schrijft het planbureau. Ze vinden dan ook vaak dat de overheid tradities moet beschermen.

Anderen voelen zich juist meer verbonden met de burgerlijke vrijheden, zoals de vrijheid van meningsuiting en religie en het recht op demonstreren. Ze verwachten vooral dat de overheid die rechten waarborgt. Dit soort verschillen komt versterkt door (sociale) media tot uiting in hoogoplopende debatten over kwesties als Zwarte Piet. Dan lijkt de verdeeldheid groot. ''Waar Nederlanders het wél over eens zijn, sneuvelt in de discussie, waar we het níét over eens zijn, wordt juist breed uitgemeten'', constateren de onderzoekers, die hun rapport de titel 'Denkend aan Nederland' hebben gegeven. ANP