Oppassen geblazen voor teken

Het mooie weer komt er weer aan en dus gaan we massaal barbecueën, in het bos wandelen of met de tuin bezig. Maar er loopt een klein maar gevaarlijk beestje rond: de teek. Elk jaar worden ruim 1 miljoen mensen gebeten door een teek en jaarlijks krijgen ongeveer 25.000 mensen de ziekte van Lyme. Lyme wordt veroorzaakt door de Borrelia bacterie en die wordt vervolgens overgedragen door de teek.

De teek
De teek is een parasiet die het hele jaar actief is en voorkomt op plaatsen waar de luchtvochtigheid groot is. Teken komen voor in bossen maar óók in weilanden, tuinen en parken. Ze leven in hoog gras en tussen bladeren.

De teek heeft vier levensstadia: ei, larve, nimf en volwassen teek. In de laatste drie stadia hebben teken bloed nodig. Bloed zuigen ze uit dieren, maar soms ook uit mensen. Een teek kan de Borrelia bacterie hebben en die bacterie kan de ziekte van Lyme veroorzaken. Vooral de nimfen en vrouwtjesteken kunnen de ziekte van Lyme overbrengen.

Voorkomen van een tekenbeet
Teken zitten in hoog gras en in bladeren bij bomen en bosjes. Als je gaat wandelen, is het verstandig lange mouwen en een lange broek aan te doen. Ook is het aan te raden om dichte schoenen te dragen en lichte kleren te dragen. Op lichte kleren zie je namelijk een teek beter.

Daarnaast is het verstandig om je kleren met bijvoorbeeld DEET in te spuiten en de huid te smeren met een middel dat DEET bevat.

Hoe herken je een tekenbeet?
Teken zijn erg klein, namelijk 1 tot 3 millimeter. Je kunt ze dus niet altijd goed zien. Als een teek je gebeten heeft, is het een klein zwart puntje. Als de teek bloed opzuigt, groeit de teek tot de grootte van een erwt. De huid eromheen kan rood worden. Teken houden van warme, vochtige plekjes zoals de liezen, oksels, knieholtes en achter de oren.

Zelftest voor tekenbeten
Uit onderzoek van het RIVM in 2013 bleek dat thuistesten niet kon voorspellen of iemand wel of geen Lyme kreeg. De test Care Plus testte de teek op de Borrelia bacterie, maar uit het onderzoek kwam naar voren dat 127 teken geen Borrelia bacterie zouden hebben. Terwijl sommige teken die bacterie wél bij zich droegen.

Momenteel is de Easy Home tekenbeet zelftest verkrijgbaar. Met deze zelftest zou je je bloed kunnen controleren op antistoffen tegen de Borrelia bacterie, die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Volgens Easy Home is het belangrijk om zo vroeg mogelijk de antistoffen in het lichaam te ontdekken om zo de ziekte van Lyme op te kunnen sporen. De test zou vanaf 2 tot 4 weken de antistoffen opsporen van de Borrelia bacterie.

Maar de Lymevereniging vindt een thuistest geen goed idee. “De thuistest is niet klinisch gevalideerd. Een negatieve uitslag geeft valse zekerheid en een positief uitslag is slechts een indicatie”, aldus Annemarie Bevers van de Lymevereniging. “We vinden het schijnzekerheid. Met reguliere labtesten is het al moeilijk om de ziekte van Lyme te bepalen.”

Easy Home stelt dat de huisarts pas test op het moment dat er sprake is van een kring. “In meer dan 50 procent van de gevallen ontstaat er geen kring ook al ben je besmet.” De Lymevereniging is het eens dat er niet altijd een kring ontstaat, maar zegt dat de huisarts ook op andere klachten controleert. “Je kunt andere klachten hebben dan een rode kring. Lyme heeft meer vormen, zoals een bultje op de oorlel of tepel.”

Volgens het RIVM maakt het niet uit of een test aantoont of er antistoffen in het bloed zitten, maar gaat het erom of de test kan voorspellen of iemand ziek wordt. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat mensen positief getest worden op aanwezigheid van antistoffen, terwijl die mensen nooit ziek zijn geweest.

Hoe verwijder je een teek?
Een teek kun je op verschillende manieren verwijderen, bijvoorbeeld met een tekentang, tekenlepel, tekenkaart, tekenhaakje of tekenlasso. Het is belangrijk om de teek niet te draaien bij het verwijderen. Ook moet je de teek niet beschadigen of erin knijpen. De Lymevereniging raadt de tekenkaart aan, die kan namelijk ook de nimfen eruit halen. De tekentang is niet geschikt voor het verwijderen van nimfen, omdat die te klein zijn.

Wat zijn symptomen van de ziekte van Lyme?
Na de tekenbeet kun je griepachtige klachten krijgen, zoals hoofdpijn, stijve nek, koorts, spierpijn en vermoeidheid. Deze klachten kunnen echter weer verdwijnen. Als de Borrelia bacterie zich verder verspreidt in het lichaam, dan kan dat leiden tot klachten aan het zenuwstelsel, hersenen, huid, hart, ogen, spieren en gewrichten.