Opticiens claimen onterecht schadelijkheid blauwlichtbeeldschermen

Veel opticiens claimen of suggereren dat een bril met deze coating je ogen zou beschermen tegen schadelijk blauw licht dat van beeldschermen af komt. Daarbij wordt in sommige gevallen zelfs schade aan het netvlies aangehaald als gevolg van veelvuldig kijken naar schermen die dit blauwe licht uitstralen. Ook zouden deze filter brillen vermoeidheid en branderigheid van de ogen tegengaan. We deden een steekproef bij een aantal bekende optiek ketens, om te ondervinden wat je bij de opticien te horen krijgt over de mogelijk gevaren van blauw licht van beeldschermen en over werking van deze bril. Bij Specsavers kregen we te horen dat zij de 'blue filter' brillen niet verkopen, omdat niet is bewezen dat het iets doet. De medewerker van Hans Anders had echter een heel ander verhaal; het zou wetenschappelijk bewezen zijn dat het blauwe licht van beeldschermen je hoornvlies kan aantasten, en deze bril zou als extra laag dienen om je ogen te beschermen. Ook volgens optiekwinkels Eyewish en Pearle zou het blauwe licht van beeldschermen schadelijk kunnen zijn voor de ogen. Volgens de medewerker van Eyewish zou de bril met filter zelfs 92 procent van het blauwe licht van een scherm filteren. Ook op verschillende websites van andere optiekketens en -winkels zien we dat schadelijkheid van blauw licht wordt gebruikt om blauw licht brillen aan te prijzen.

Natuurkundige Tom van den Berg, werkzaam bij het Nederlands Herseninstituut en gespecialiseerd in het oog, bespreekt hoe het zit met de schadelijkheid van blauw licht van beeldschermen en in hoeverre de claims van de opticiens kloppen. Van den Berg legt uit dat het blauwe licht dat van een beeldscherm af komt qua intensiteit gelijkstaat aan verlichting in een woonkamer. De intensiteit van blauw licht buiten, op een gemiddelde zonnige dag, is zelfs al duizend keer sterker. Het menselijk oog is ervoor gemaakt om daartegen te kunnen zonder dat er schade optreedt. Dat er wordt gesteld dat blauw licht van een beeldscherm schade aan het oog kan veroorzaken, verwerpt van den Berg dan ook. "Van schade aan het oog, op de oppervlakte of dieper in het oog, is geen kans." Ook zou een donkergeel glas nodig zijn om überhaupt een substantiële hoeveelheid blauw licht te kunnen tegenhouden. In het geval van de blauwe filter brillen gaat het echter om een coating met een zeer lichte gele gloed op het glas. Daarmee wordt dus ook maar een heel klein deel van het blauwe licht gefilterd. Daarnaast gaan de filterglazen ook geen vermoeide ogen tegen. Dit komt namelijk voort uit het staren naar een scherm waardoor de ogen minder gaan knipperen en niet door het blauwe licht dat ervan af komt. Schade aan het oog door blauw licht kan in sommige extreme gevallen optreden, legt van den Berg uit, bijvoorbeeld door zonder zonnebril te gaan skiën waarbij licht met een zeer hoge intensiteit weerkaatst en het oog binnen komt, of als je lang recht in de zon gaat turen. De intensiteit van blauw licht van een beeldscherm is daarmee niet te vergelijken en is zeer gering. Wel stelt van den Berg dat het door sommige mensen als prettig ervaren kan worden om alles wat warmer te zien, maar daar blijft het bij. Je zou daarvoor ook je beeldschermen op een nachtstand kunnen zetten. Hoe dat werkt, leggen we hier uit.

In de studio reageert Bas de Nes, directeur van NUVO, de branchevereniging van optiekwinkels in Nederland. Deze bevestigt dat er geen wetenschappelijk onderzoek is dat schadelijkheid van blauw licht van beeldschermen aan de ogen zou aantonen. Opticiens die dat claimen, doen dat volgens hem dan ook op eigen rekening. De NUVO staat daar niet achter. Ook zouden de glasfabrikanten informatie over de werking van de filterglazen doorgeven aan opticiens, wat er volgens de branchepartij op neerkomt dat de filterglazen iets zouden kunnen bijdragen aan het bioritme, maar daar blijft het bij. Die informatie zouden opticiens moeten gebruiken in hun verkoopadviezen. Als opticiens die informatie onjuist gebruiken of misbruiken, is dat geen goede zaak volgens de directeur. NUVO laat weten binnen twee weken alle opticiens opnieuw informatie te gaan sturen over de ‘do’s & dont’s’ van de filterglazen. Volgens NUVO maakt de uitzending van Kassa duidelijk dat er onduidelijkheid is binnen de sector. Het laatste wat je zou willen is mensen onnodig angst aanjagen, aldus de Nes.

Volgens optiekketens Eyewish en Pearle zijn consumenten tevreden over hun blauwfilter brillen en werken ze constant aan het up-to-date houden van kennis van de medewerkers om klanten van het juiste advies te kunnen voorzien. De volledige reacties van de partijen lees je hieronder. Specsavers, die de blauwlichtbrillen dus bewust niet verkoopt, laat weten dat zij daarvoor kiest omdat zij vinden dat er "op dit moment nog onvoldoende onafhankelijke onderzoeksresultaten bekend zijn, die duidelijk aantonen dat een ‘blue filter; een positieve invloed op de gezondheid van de ogen heeft zoals minder last van vermoeide ogen". Ook de complete reactie van Specsavers lees je hieronder. Hans Anders liet ons weten dat zij er alle vertrouwen in hebben dat de brancheorganisatie de sector goed zal vertegenwoordigen in de uitzending en zien daarom op dit moment af van een eigen schriftelijke verklaring.