Ouders in onzekerheid door meer afwijzingen dubbele kinderbijslag

Eerder kregen ouders die in aanmerking kwamen voor dubbele kinderbijslag dit via de AWBZ-regeling, tegenwoordig voert het Centrum Indicatiestelling Zorg de beoordeling uit waardoor ouders wel of niet aanmerking komen voor dubbele kinderbijslag. Ouders melden zich eerst bij De sociale Verzekeringsbank (SVB) en het advies loopt dan vervolgens via het CIZ. Ouders moeten een vragenformulier invullen, waarbij zij ook medische documenten moeten toevoegen. Het CIZ beoordeelt vervolgens aan de hand van een door hen gebruikt puntensysteem hoeveel punten een kind scoort, en afhankelijk daarvan wordt positief of negatief advies uitgebracht.

Sinds 2016 is te zien dat het aantal aanvragen dat door CIZ werd toegekend is afgenomen. In 2016 betrof het 52 procent van de aanvragen, in 2019 is te zien dat 48 procent van de aanvragen wordt toegewezen. Ook is te zien dat een steeds grotere groep helemaal geen advies krijgt, omdat zij eerder in het aanvraagproces opgeven. Die groep groeide van 4000 mensen naar 6600 mensen in 2018.

In het zogeheten beoordelingskader dat door het CIZ gehanteerd wordt, wordt op 10 onderdelen beoordeeld. Het aantal punten dat een kind in totaal nodig heeft, verschilt per leeftijdscategorie. Er lijkt voornamelijk kritiek te zijn van ouderen met kinderen die een autisme spectrum stoornis of ADHD hebben, of een combinatie daarvan. Zij geven aan dat de situatie waar zij thuis mee te maken hebben, en de intensieve zorg die ze een kind bieden, niet goed gevangen kan worden in de standaardvragen en antwoorden op het formulier dat zij moeten invullen. Naar eigen zeggen krijgen ze daarom onterecht te weinig punten toegekend om voor de dubbele kinderbijslag in aanmerking (te blijven) komen.

Volgens Niek van Dijk, die meerdere ouders juridisch advies geeft bij bezwaar- en beroepszaken tegen het CIZ en de SVB en inmiddels tientallen soortgelijke zaken kent, wordt de problematiek die voortkomt uit die psychiatrische aandoeningen niet goed begrepen door het CIZ. Daarnaast maken ze volgens hem gebruik van een beoordelingskader dat te zwart-wit is. “Als een kind een been mist is heel duidelijk dat het ‘medisch geobjectiveerd’ is dat het kind niet kan lopen, bij een kind met een psychiatrische beperking is vaak veel lastiger om vast te stellen dat er iets ontbreekt. En daar ligt het probleem, dat het CIZ dat in hun beoordelingskader niet hebben meegenomen”, stelt van Dijk.

Veel ouders die in deze situatie zitten komen met elkaar in contact via een besloten Facebookgroep, opgezet door een moeder die ervaringen van andere ouders over de aanvraag van dubbele kinderbijslag wilde verzamelen.  

Ouders die naar eigen zeggen onterecht zijn afgewezen door het CIZ, kunnen bezwaar maken. Vaak volgt dan een ingewikkeld en langdurig juridisch traject. Zo ook in het geval van Jasper van de Peppel, die in de studio zijn ervaring deelt. Zijn zoontje Stan is gediagnostiseerd met autisme spectrum stoornis en twee jaar geleden kwamen zijn ouders erachter dat de dubbele kinderbijslagregeling bestaat. Bij de eerste aanvraag bij het CIZ kreeg Stan 3 punten, wat 1 punt te weinig was om in aanmerking te komen. Zijn ouders gingen vervolgens in bezwaar, toen ging er ineens een punt af en kwamen ze op 2 punten uit, vervolgens werd in beroep door de rechter wél geoordeeld dat het 4 punten moest zijn en de dubbele kinderbijslag met terugwerkende kracht zou moeten worden toegekend. Maar in reactie daarop ging de SVB in hoger beroep tegen de ouders. Inmiddels wachten de ouders nu 2 jaar tot die zaak dient. In de tussentijd ontvangen ze de dubbele kinderbijslag voor Stan niet.

Lisa Westerveld, Tweede Kamerlid voor GroenLinks reageert tijdens de uitzending van Kassa. Volgens Westerveld is de menselijke maat hier kwijtgeraakt en zou moeten worden gekeken naar het echte verhaal achter de mensen. Ook zou de procedure toegankelijker moeten zijn.

Het CIZ laat ons weten dat zij zien dat de groep kinderen met psychische problematiek in absolute aantallen de grootste groep is waarvoor een aanvraag wordt gedaan, en dit ook automatisch betekent dat in die groep meer ouders zijn die een negatief advies krijgen. Verder zegt het CIZ dat ouders de benodigde informatie zowel digitaal als per post kunnen sturen. “Om de zwaarte van die zorg in kaart te brengen, is in de regeling voor dubbele kinderbijslag een wettelijk vastgesteld beoordelingskader opgenomen, dat door het CIZ wordt gebruikt. Het beoordelingskader bevat 10 onderdelen (beoordelingsfuncties). Bij bijna alle onderdelen staan aandachtspunten ter verduidelijking”. De complete reactie van het CIZ kun je hieronder downloaden.

De SVB benadrukt in haar reactie ook dat er geen specifieke groep is waarvan de aanvraag voor dubbele kinderbijslag vaker wordt afgewezen. Uit privacyoverwegingen gaan zij niet in op de zaak van Stan. De communicatie aan aanvragers is volgens de SVB wel verbeterd naar aanleiding van signalen van burgers en de Nationale Ombudsman. De complete reactie van de SVB kun je hieronder downloaden.