Rechtbank: Facebook heeft privacy Nederlandse gebruikers geschonden

De rechtbank van Amsterdam oordeelt dat Facebook onrechtmatig heeft gehandeld bij de verwerking van Nederlandse persoonsgegevens. Dit gebeurde over een periode van bijna tien jaar. Er werden zonder toestemming Nederlandse persoonsgegevens van Facebookgebruikers gebruikt voor advertentiedoeleinden. Dit mocht dus volgens de wet niet.

De Consumentenbond en de Data Privacy Stichting (DPS) brachten de kwestie over de bescherming van privacyrechten voor de rechter. De zaak draaide enkel om de vraag of Facebook onrechtmatig heeft gehandeld. De rechtbank verklaart dat er daarom nog geen schadevergoeding bij het socialmediabedrijf kon worden gevorderd.

Maar met de uitspraak is de weg vrij voor een schadevergoeding voor Nederlandse consumenten. Daarnaast beginnen de Consumentenbond en DPS direct een nieuwe zaak tegen Facebook, omdat dat jarenlang gegevens van Nederlandse gebruikers naar Amerika verzond om daar op te slaan.

Onder de door Facebook verwerkte gegevens vielen bijvoorbeeld seksuele voorkeur of religie. Maar het ging daarbij niet alleen om informatie die de gebruikers zelf hadden verstrekt; sommige gegevens werden namelijk door Facebook verkregen door het volgen van surfgedrag. Dat gebeurde buiten Facebook om. Volgens de rechtbank misleidde Facebook zijn gebruikers door essentiële informatie achter te houden.

Facebook zou bovendien persoonsgegevens aan derden hebben gegeven, zonder de gebruikers daarover te informeren. Dat ging om zowel informatie van de gebruikers zelf, maar ook om de persoonsgegevens van hun Facebookvrienden. Het sociale medium ging volgens de rechtbank tussen 1 april 2010 en 1 januari 2020 in de fout.

Facebook claimde twee jaar geleden nog dat de zaak niet behandeld mocht worden in Nederland omdat het bedrijf, met een Europees hoofdkantoor in Ierland, onder het Ierse recht zou vallen. Ook vond Facebook dat DPS geen aangifte kon doen omdat het geen benadeelde partij was. De rechter verklaarde die bezwaren ongegrond, waarna de zaak inhoudelijk kon worden beoordeeld.

"De uitspraak van de rechtbank is voor ons dan ook een grote overwinning, echt baanbrekend", laat de Consumentenbond in een reactie weten. Directeur Sandra Molenaar spreekt verder van een signaal naar andere techbedrijven.

DPS-voorzitter Dick Bouma verwacht dat Facebook gedupeerde gebruikers uiteindelijk zal moeten compenseren als gevolg van deze uitspraak. "Het is nu aan Facebook om die te bieden. Daarover willen we samen met de Consumentenbond in gesprek met het bedrijf", zegt hij.

Meta, het moederbedrijf van Facebook, laat weten in hoger beroep te gaan tegen bepaalde punten in de rechtszaak. De techonderneming zegt daarnaast blij te zijn dat de rechtbank Facebook op andere punten gelijk heeft gegeven. Zo handelde het bedrijf volgens de rechtbank niet onrechtmatig door cookies te plaatsen op websites van anderen. Een woordvoerder wijst verder op nieuwe hulpmiddelen die gebruikers helpen bij privacy-instellingen, zoals Privacy Check-up en Privacy Basics.

Bronnen: ANP, Consumentenbond