RIVM: Rokers kopen veel meer tabak in het buitenland sinds laatste accijnsverhoging

Rokers kopen sinds de accijnsverhoging op tabak in 2024 veel meer tabaksproducten in het buitenland. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) vermoedt dat ongeveer 60 procent van de rookwaar van mensen uit het buitenland komt. Het RIVM adviseert de overheid om meer maatregelen te treffen om de aankoop van tabak in het buitenland te voorkomen.

De verschuiving is groter dan bij eerdere accijnsverhogingen het geval was. In 2023 kwam naar schatting zo’n 40 procent van de tabaksproducten uit andere landen en in 2020 ging dit nog om 30 procent.

Het RIVM verwacht dat minder mensen gaan proberen te stoppen met roken zolang de tabaksprijzen in landen als België en Duitsland voordeliger blijven. Uit eerder onderzoek komt wel naar voren dat accijnsverhoging effectief is om roken tegen te gaan. Na de accijnsverhoging in 2024 stopte 7 procent van de rokers. Ook deed 16 procent een stoppoging. Een deel ging minder roken of stapte over op een goedkoper sigarettenmerk.

Bij de accijnsverhoging van 2024 ging de prijs van sigaretten met 24 procent omhoog, shag werd 45 procent duurder. Dit was een grotere stijging dan een jaar eerder, toen de prijsverhoging op sigaretten 11 procent en op shag 28 procent was. Het RIVM denkt dat deze grotere stijging mede ervoor heeft gezorgd dat meer mensen naar het buitenland gaan om hun tabak kopen.

Het RIVM vindt verder dat de overheid ook accijns gaan voor vapes moet gaan heffen, "Naast de gevolgen voor de gezondheid die vapes met zich meebrengen, beginnen veel jongeren met roken via e-sigaretten", schrijft het gezondheidsinstituut. "Ze stappen dan geleidelijk over op echte sigaretten."

Het demissionaire kabinet erkent dat de koop van rookwaar over de grens niet goed is, maar wijst er vooral op dat een accijnsverhoging mensen er toch toe aanzet te stoppen met roken. In een kamerbrief onderschrijft staatssecretaris Vincent Karremans (preventie) de stelling van RIVM-onderzoekers om de tabaksprijzen en regels in de Europese Unie meer gelijk met elkaar te trekken. Nederland heeft daarom met veertien andere lidstaten recent een oproep hiertoe gedaan aan de Europese Commissie. Nederland wil in 2040 een rookvrije generatie bereiken. ANP