Sextortion: dit moet je weten over deze vorm van afpersing

Afpersing, ook wel bekend als chantage, is iemand dwingen om iets te doen terwijl diegene dat helemaal niet wil. De afperser kan dreigen met geweld of met het openbaar maken van persoonlijke gegevens om zo te krijgen wat hij of zij wil. Bij ‘sextortion’ dreigt de afperser met het publiceren van naaktbeelden waar het slachtoffer op staat. We leggen in dit artikel uit waar je rekening mee moet houden en waar je terechtkunt als het jou overkomt.

Jongeren, maar ook volwassenen, sturen op het internet weleens seksueel getinte foto’s of video’s naar anderen. Het is een fenomeen dat ‘sexting’ heet en het wordt volgens het Nederlands Jeugdinstituut (NJI) steeds gewoner in het seksueel contact tussen mensen. Het wordt veelal gedaan omdat het leuk en spannend is. Hoeveel jongeren aan sexting doen, is niet precies bekend. Wel vermoed men dat het gaat om ongeveer 10 procent van de jongeren.

Sexting is niet altijd gewenst. Soms krijgen mensen pikante foto’s en video’s die ze helemaal niet willen zien. Uit onderzoek blijkt dat meiden vaker ongewenste foto’s en video’s ontvangen dan jongens.

Mocht je spannende foto’s of video’s hebben gedeeld met iemand, dan kan dit een eigen leven gaan leiden. Iemand kan (doelbewust) het materiaal verspreiden of dreigen het te openbaren, zodat het bij je vrienden en familie terecht kan komen. Je wordt door diegene onder druk gezet om handelingen te doen die je niet wilt, zoals geld overmaken om verspreiding tegen te gaan of je wordt gedwongen meer pikante foto’s te maken. Hoewel er een verschil is tussen sexting en sextortion, hebben ze nauw met elkaar te maken.

Het kan ook zijn dat naaktbeelden zodanig zijn gemonteerd, dat het lijkt alsof het slachtoffer seks heeft met een minderjarige. Het slachtoffer kan ook op deze manier gechanteerd worden met het online zetten van de beelden. Zoiets heeft een grote impact op het privéleven van het slachtoffer.

Afpersers kunnen op verschillende manieren aan privébeelden komen, bijvoorbeeld door het stelen van foto’s via gehackte e-mailaccounts of sociale media-accounts. Een aantal bekende Nederlanders werden hier slachtoffer van, zoals oud-hockeyster Fatima Moreilo de Melo en vlogger Laura Ponticorvo. De 35-jarige Mitchell van der K. zou de e-mail-, chat- en iCloud-accounts van mensen hebben gehackt, waardoor hij bij persoonlijke gegevens kon. Een deel van de gestolen foto’s en video’s had hij op het internet gepubliceerd.

Het is ook mogelijk dat een afperser beelden verkrijgt via een gehackte webcam of babyfoon. RTL Nieuws deed hier in 2019 onderzoek naar en kwam erachter dat duizenden slimme camera’s onveilig zijn door een lek.

Om sextortion te voorkomen is het meest voor de hand liggend om geen naaktbeelden te maken en naar iemand te sturen. Maar als je online toch spannend aan het praten bent met iemand, let dan ook op het volgende:

• Gebruik niet je eigen naam maar een gebruikersnaam die niet naar jou te herleiden is;
• Geef duidelijke grenzen aan. Nee is nee;
• Ga niet in op bedreigingen;
• Ga niet in op vriendschapsverzoeken van onbekende mensen.

Sextortion kan je hele leven overhoop gooien. Volgens Slachtofferhulp Nederland kan het leiden tot veel stress. Je kunt een groot schaamte- en schuldgevoel hebben en je bent misschien bang voor de dader. Als je slachtoffer bent geworden van sextortion, maak dan geen geld over en stuur geen andere naaktbeelden. De dader stopt namelijk niet, zegt Slachtofferhulp Nederland.

Het is verstandig om met iemand te praten die je vertrouwt, zodat die jou kan helpen om de schade te beperken. Denk bijvoorbeeld aan een familielid, docent of vriend of vriendin. Het is goed om te weten dat je niet de enige bent die dit meemaakt. Een vertrouwenspersoon kan jou helpen om dit te verwerken.

Als jouw naaktfoto’s of filmpje op een website staat, neem dan direct contact op met de site via de ‘help’ of ‘contact’ opties. Maak kenbaar dat je op de beelden te zien bent en dat je daar geen toestemming voor hebt gegeven. Als de site in het Engels is, kun je het beste een e-mail in het Engels sturen.

Zorg er verder voor dat je zoveel mogelijk bewijs verzamelt. Maak schermafbeeldingen van de chatgesprekken en websites waarop de chantage plaatsvindt. Bewaar verder alle berichten en contactgegevens. Dit bewijs heb je nodig en kan helpen bij de aangifte. Sextortion is namelijk strafbaar. Er kan ook sprake zijn van smaad, omdat je goede naam en imago wordt aangetast. Je kunt hier aangifte doen op de site van de politie.

Sextortion, maar ook chantage in het algemeen, kan een flinke impact hebben op je leven. Besef goed dat je er niet alleen voor staat. Er zijn verschillende organisatie waar je bij terechtkunt. Zo kun je met iemand van Slachtofferhulp Nederland praten over je gevoelens. Je kunt ook bij ze terecht voor gratis advies en (juridische) hulp. Daarnaast kun je via HelpWanted.nl een vragenlijst invullen voor specifiek advies over jouw situatie. Mocht je geen antwoord hebben gekregen via de vragenlijst, dan kun je contact opnemen zodat ze je verder kunnen helpen. HelpWanted.nl is onderdeel van het Expertisebureau Online Kindermisbruik (EOKM), een onafhankelijke stichting die zich inzet voor de veiligheid van alle kinderen.

Heb jij een vraag over afpersing of over sextortion? Stel deze dan op Kassa's Vraag & Beantwoord! Ga hier naar alle categorieën. Heb je zelf kennis over een bepaald onderwerp? Help anderen op weg en beantwoord vragen op ons forum!

Bron: Slachtofferhulp Nederland, Slachtofferwijzer, Politie.nl