Steeds meer mensen in financiële problemen door terugbetalen van toeslagen

Steeds meer Nederlanders raken in financiële problemen doordat ze toeslagen moeten terugbetalen. Het aantal huishoudens met langdurige toeslagenschulden is sinds corona bijna verdrievoudigd, blijkt uit onderzoek van de NOS op basis van cijfers van het CBS en de Belastingdienst.

De Belastingdienst moet steeds vaker grote bedragen terugvorderen, omdat mensen achteraf te veel toeslag hebben ontvangen. Alleen al vorig jaar gebeurde dat 658.000 keer. Volgens de Dienst Toeslagen ligt de oorzaak vooral bij het systeem zelf: het is zo ingewikkeld dat fouten snel gemaakt zijn.

Veel mensen weten niet precies hoeveel toeslag ze mogen ontvangen of welke veranderingen ze zelf moeten doorgeven. Daardoor ontstaan fouten die later tot hoge terugvorderingen leiden. Een kleine wijziging in inkomen of huur kan al grote financiële gevolgen hebben. Volgens de Landelijke Cliëntenraad vraagt het systeem echter te veel van mensen zelf, waardoor een kleine vergissing al snel grote gevolgen kan hebben.

Volgens de Dienst Toeslagen komt de toename van toeslagenschulden niet alleen door fouten van burgers, maar ook door het systeem zelf. Er gaat inmiddels veel meer geld in om dan vroeger: vorig jaar werd er 21 miljard euro aan toeslagen uitgekeerd — bijna twee keer zoveel als tien jaar geleden.

Tijdens de coronaperiode werden terugvorderingen bovendien tijdelijk stopgezet, waardoor een deel van de openstaande schulden bleef liggen en later alsnog moest worden terugbetaald.

Uit onderzoek waar de NOS naar verwijst, blijkt dat financiële stress ervoor zorgt dat mensen minder goed het overzicht houden. Daardoor neemt de kans op nieuwe fouten toe, waardoor ze verder in de problemen raken.

De Belastingdienst probeert de schade te beperken met campagnes waarin mensen worden opgeroepen hun gegevens regelmatig te controleren. Ook loopt er een proef waarbij de kinderopvangtoeslag automatisch wordt aangepast als ouders te veel ontvangen. Toch zijn dit volgens betrokkenen slechts “pleisters op een open wond”.

In Den Haag is de roep om verandering groot: zeven politieke partijen willen het huidige toeslagenstelsel helemaal afschaffen. Andere partijen willen verschillende toeslagen samenvoegen om het systeem eenvoudiger te maken.

Heb jij een brief gekregen dat je toeslag moet terugbetalen, of wil je dat juist voorkomen?

• Controleer regelmatig je gegevens op Mijn toeslagen
• Geef veranderingen in inkomen, huur of gezinssituatie direct door
• Kom je er niet uit? Bel met de BelastingTelefoon (0800-0543)

Bronnen: NOS, de Belastingdienst.nl, Rijksoverheid.nl