Ten minste houdbaar tot (THT) of te gebruiken tot (TGT)? Zo zit het!

Op bijna alle etenswaren die je koopt, kun je een houdbaarheidsdatum terugvinden. Soms is het 'ten minste houdbaar tot' (THT) en soms is het 'te gebruiken tot' (TGT). Hoe nauw moet je deze waarschuwingen nemen en hoe worden de houdbaarheidsdata eigenlijk bepaald? Kassa zet het voor jou op een rij.

Volgens de wet is het verplicht een houdbaarheidsdatum op het etiket van een product te vermelden. Dit geldt voor bijna alle voedingsmiddelen. Deze wet, het Warenwetbesluit Bereiding en behandeling van levensmiddelen, wordt door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) gehandhaafd.

TGT en THT, het zijn twee belangrijke termen die je steeds op verpakkingen terugvindt. 'Te gebruiken tot' zul je vaak terugvinden op bijvoorbeeld vlees. Het product met deze tekst is na de genoemde datum ook echt niet meer veilig om te eten, zoals vlees en vis.

Terwijl 'ten minste houdbaar tot' over de (mogelijk mindere) kwaliteit van een product gaat, denk aan koekjes, rijst, pasta of ingeblikte groente. Tekst loopt door onder afbeelding

Producten die over de ten minste houdbaar tot-datum gaan, kunnen op een gegeven moment wel bederven. Dit is vaak later dan de datum die als THT wordt aangegeven. Het grote verschil ten opzichte van de 'te gebruiken tot'-datum is dat bij de ten minste houdbaar tot de schimmelvorming, bacteriën of virussen verder meestal geen kwaad kunnen.  

Bij de TGT kunnen er echte ziekmakers tussen zitten. Denk aan de listeria- of salmonellabacterie. Hier kun je ernstig ziek van worden. Waar je bij het onschuldige melkzuurbacterie duidelijk proeft dat de melk niet meer goed is, ruik, zie of proef je een listeria- of salmonellabacterie niet.

Het gebeurt vaak dat consumenten de houdbaarheidsdatum niet goed lezen. THT betekent bijvoorbeeld dat het ten mínste houdbaar is tot. En dus niet dat het na die datum niet meer goed is. Doordat mensen er soms vanuit gaan dat de genoemde datum de einddatum is worden producten onnodig weggegooid.

Veel van deze producten veranderen alleen van kleur of verliezen een beetje geur of smaak, maar zijn eigenlijk nog prima te consumeren. Denk aan chocola waarvan de suiker na een tijdje kristalliseert en daardoor wit uitslaat. Je kunt het product dan gewoon nog eten.

In een laboratorium testen vleesproducenten hoelang een bederfelijk product houdbaar is voordat je risico loopt op je gezondheid. Met het opzettelijk besmetten van bijvoorbeeld vlees met een bacterie, wordt er gemeten hoeveel dagen het vlees erover doet voordat het echt bederft.

Aan de hand daarvan wordt er bepaald wat de houdbaarheidsdatum voor een bederfelijk product is. Dit is meestal de TGT.

In de wet staat niets over hoe de houdbaarheidstermijn moet worden bepaald. Wel staat er dat een TGT-vermelding moet zijn vermeld bij producten die zeer bederfelijk zijn. Dit gaat bijvoorbeeld om producten die korter dan vijf dagen houdbaar zijn.

De THT wordt vaak bepaald op basis van de vraag hoe lang de bestandsdelen nog van beste kwaliteit zijn. Niet tot wanneer het niet meer goed is, dit kan vaak nog lang duren. Neem de THT dus met een korreltje zout.

Op een verpakking met niet de afkorting 'THT' of 'TGT' zijn, maar het moet er voluit uitgeschreven staan. Ook moet de datum goed zichtbaar zijn. En wanneer nodig, moet er goed staan vermeld op welke plek de houdbaarheidsdatum te lezen valt. Bijvoorbeeld 'zie dop'.

Er is ook een specifieke manier hoe je deze vermelding moet hanteren. Dit staat allemaal in het Handboek Etikettering van levensmiddelen van de NVWA.Tekst loopt door onder afbeelding

Er zijn een aantal producten die (bijna) niet kunnen bederven. Volgens de wet is het op deze producten niet verplicht de houdbaarheidsdatum toe te voegen. Het gaat onder andere om:

• Koffie
• Thee
• Gist
• Rijst
• Honing
• Bloem
• Water (bestemd voor menselijke consumptie)
• Gefermenteerde azijn
• Gelatine
• Gist
• Kauwgom

Toch plaatsen sommige bedrijven wel een houdbaarheidsdatum op deze producten.

In Nederland wordt er bijna 34 kilo vast voedsel per jaar weggegooid. Een van de redenen dat dit gebeurt, is omdat producten over de houdbaarheidsdatum zijn. De Consumentenbond zegt dat als we wat verstandiger om zouden gaan met deze datum, we gemiddeld vijf kilo minder voedsel weggooien per jaar.

Als vlees de houdbaarheidsdatum dreigt te passeren kun je het vlees alvast bereiden. Door het bakken, koken of grillen van vlees blijft het nog twee dagen houdbaar in de koelkast. Ook kun je het bereide vlees nog zeker drie maanden invriezen.

Groente uit blik of in pot zijn ongeopend vaak nog jaren na de THT-houdbaarheidsdatum prima te consumeren. Alleen als de pot bol staat of al geopend is kan er bacterievorming zijn ontstaan.

Op de website van het Voedingscentrum kun je uitvinden hoelang je een product geopend kan bewaren.

Per 1 juli 2022 gaat er een nieuwe wetswijziging in over het Warenwetbesluit. Hiermee komt de Nederlandse wetgeving meer in overeenstemming met de Europese regelgeving.

Dit houdt ook in dat er kleine veranderingen komen in de regels over houdbaarheidsdata.

Zo moet er ook bij zeer bederfelijke producten die langer houdbaar zijn dan vijf dagen een TGT-vermelding.

De wijziging gaat alleen in mits andere lidstaten geen bezwaar indienen.

Bron: Ministerie van VWS, NVWA, Consumentenbond, Voedingscentrum