YouTuber start burgerinitiatief tegen "onethische" Postcode Loterij

Rick Broers, alias YouTuber Serpent, wil dat de Postcode Loterij verandert. "Mensen spelen nu mee uit angst dat de hele straat rijk wordt maar zij niet. Dat moet stoppen." Om de "meest onethische loterij van Nederland" tot verandering te dwingen, zamelt Broers handtekeningen in voor een burgerinitiatief. Haalt hij 40.000 steunbetuigingen op? Dan moet de Tweede Kamer zijn onderwerp op de agenda zetten. "We zijn al over de 20.000 handtekeningen heen", laat Broers weten.

Wanneer precies kreeg Broers, alias Serpent, het idee voor een burgerinitiatief? "Als dingen mij frustreren maak ik daar graag een video van als YouTuber. Om me heen viel het me op dat mensen niet meespelen omdat het zo'n leuke loterij is, maar als verzekering tegen het rampscenario dat de straat rijk wordt en zij niet."

Met een modern woord heet dat FOMO (Fear of missing out), de angst om iets te missen. Zelf is hij geen FOMO-type en is hij nooit gezwicht voor de verleiding om loten te kopen. "De kans dat de hoofdprijs op mijn straat valt is zo gigantisch klein, dat ik het geld liever lekker zelf houd."

Een maand geleden plaatste Broers onder zijn YouTube-naam Serpent een video waarin hij uitlegt wat er wat hem betreft mis is met de Postcode Loterij. De video is ondertussen bijna 100.000 keer bekeken. “Ik krijg al kritiek van mensen die zeggen, als het wordt afgeschaft heb ik voor niks 10 jaar meegespeeld! Waarop ik zeg: je gaat nu nóg 30 jaar meespelen voor niks.”

Tekst loopt door onder de YouTube-video van Serpent.

Hoe ziet een andere Postcode Loterij die niet op de angst van deelnemers inspeelt er wat hem betreft uit? "Mijn geniale nieuwe systeem zou zijn: je mag meespelen op iedere gewenste postcode, behalve die van jezelf. Dan haal je dat FOMO-gevoel eruit. Als je eigen postcode geen optie is, valt de druk weg om mee te spelen."

Een woordvoerder van de loterij vindt dat er geen sociale druk schuilgaat achter de opzet van Postcode Loterij. "Bij ons speel je mee met je postcode en winnen doe je daardoor ook samen met je buren. Dát is wat onze loterij bijzonder maakt: winnen doe je niet alleen, maar samen. Grote prijzen zoals onze PostcodeKanjer delen winnaars dan ook met elkaar in plaats van dat dit naar één winnend lotnummer gaat."

Broers vindt het idee van 'samen met de buurt winnen' geen kracht, integendeel. "Dat is juist mijn punt. Volgens mij willen mensen die meespelen helemaal niet dat de buurman wint. Ze willen zelf rijk worden."

Om de vereiste 40.000 handtekeningen op te halen, is Broers de site Wegloterij.nl gestart. Als zijn burgerinitiatief aan alle voorwaarden voldoet, wordt het onderwerp Postcode Loterij op de agenda van de Tweede Kamer geplaatst en moet de Kamer erover debatteren. "Als ik de 40.000 handtekeningen haal mag ik ook zelf in de Kamer mijn beklag doen", verheugt Broers zich alvast.

Gaat de politiek voor verandering zorgen als zijn initiatief slaagt? De Youtuber koestert vooralsnog weinig hoop. "Ik ben realistisch en verwacht dat er vrij weinig gebeurt. Ik gok dat de meeste politieke partijen het niet helemaal met mee eens zijn, omdat de Postcode Loterij een warm plekje heeft in de harten van veel mensen.”

Hoopt Broers dat de loterij, waar maandelijks ruim drie miljoen Nederlanders aan meespelen, uiteindelijk tot hetzelfde inzicht komt als hij en de opzet op de schop neemt? "Haha, nee dat denk ik niet. Mijn doel is om mensen hier meer over na te laten denken. Doe je mee omdat je het een leuke loterij vindt? Of doe je eigenlijk mee uit angst?"

Met reclamecampagnes, folders in brievenbussen en inspelen op het FOMO-gevoel zet de Postcode Loterij aan tot gokken, deelt Broers nog een bezwaar tegen de loterij. “Dat zet allemaal aan tot geld uitgeven aan dure loten. Mensen koesteren daardoor sterk de hoop om te winnen."

Maar volgens de loterij zelf is er geen verband aangetoond met het aanzetten tot problematisch gokgedrag. “De Postcode Loterij is een van de veiligste kansspelen ter wereld, blijkt uit onderzoek”, aldus de woordvoerder. “Meespelen heeft aantoonbaar geen enkele relatie met gokgerelateerde problemen.”

Voor mensen die zich storen aan post van de Postcode Loterij in de brievenbus, heeft de woordvoerder een tip. ”Mocht het zo zijn dat iemand ongewenst aanbiedingen per post van ons ontvangt, dan is het heel gemakkelijk om je bij het onafhankelijk Postfilter.nl uit te schrijven voor ongewenste reclamepost.”

De loterij heeft ook een online formulier waarop mensen hun voorkeuren kunnen invullen voor ontvangst van geadresseerde reclame.