De Midterms: strijd om de toekomst van de verdeelde Verenigde Staten

In de Verenigde Staten gaan op 6 november de stembussen weer open. De zogeheten Midterms zijn tussentijdse verkiezingen die twee jaar na de presidentsverkiezing plaatsvinden. Het Huis van Afgevaardigden, een deel van de Senaat, verschillende gouverneurs, regionale bestuurders en burgemeesters worden verkozen. Er staat veel op het spel,  want het zal duidelijk worden of het Amerikaanse volk nog vertrouwen heeft in Donald Trump, die nu grofweg twee jaar het Witte Huis bewoont. De Republikeinen vrezen voor hun draagvlak.

Net als in Nederland kent het Amerikaanse politieke stelsel verschillende niveaus. De Midterms gaan onder andere om zetels in het landelijke Congres. Dit bestaat uit het Huis van Afgevaardigden, wat te vergelijken is met onze Tweede Kamer, en de Senaat. In beide kamers zijn zetels te verdelen over meer dan 700 kandidaten. De 435 zetels in het Huis van Afgevaardigden worden vervangen door nieuwgekozen mensen. Senatoren zitten 6 jaar in de Senaat. Van de 100 zetels wordt grofweg een derde verkiesbaar gesteld. Dit jaar zijn dat er 35.

Zowel de Senaat als het Huis van Afgevaardigden kent momenteel een meerderheid van Republikeinen. Dat is een reden waardoor Trump in de afgelopen twee jaar veel voor elkaar heeft gekregen. Zo heeft hij bijvoorbeeld conservatieve rechters aan kunnen stellen, die met een meerderheid van democraten in het Congres een hele kleine kans zouden hebben gehad om die positie te krijgen. Ook het inreisverbod is bewerkstelligd met steun van de meerderheid in het Congres. Meer zetels in handen hebben betekent niet meteen dat alle plannen van de president door kunnen worden gevoerd.

De hervorming van Obamacare , het nalatenschap van voormalig president Barack Obama, is bijvoorbeeld niet van de grond gekomen. In eerste instantie was er een meerderheid vóór de hervorming, maar toen puntje bij paaltje kwam bleef de Affordable Care Act stand houden door een ‘dwarsliggende Republikein’, van Trumps eigen partij dus. Bij een tweede stemming stemden zowel Republikeinen als Democraten in de Senaat tegen de hervorming, omdat er geen acceptabel alternatief op tafel lag.

De Midterms zijn ook voor de reputatie van Donald Trump als president belangrijk. Aan wat er gaat gebeuren op 6 november is te zien in hoeverre het volk achter hem staat als leider van het land. Volgens Amerikadeskundige Michiel Vos zijn er meer vrouwen en mensen uit minderheidsgroepen verkiesbaar dan ooit tevoren. Maar liefst 237 verkiesbare mensen zijn vrouwen, wat een record is.

Verdeeldheid in het land is groot. “Nog nooit is de maatschappelijke betrokkenheid bij de politiek in de Verenigde Staten zo groot geweest als nu,” beaamt Michiel Vos. In de twee jaar dat Trump in het Witte Huis zit en ook tijdens zijn verkiezingscampagne, is hij erin geslaagd om alle Amerikanen – positief of negatief – aan te spreken. ‘Grab ‘em by the pussy’, een muur bij de grens van Mexico, het inreisverbod voor bepaalde islamitische landen, transgenders niet erkennen… Amerikanen vinden er wat van. Vanuit allerlei hoeken wordt er tegengas gegeven. 58 procent van alle kandidaten is wit en man. 410 zijn vrouw, Latijns-Amerikanen, Afro-Amerikanen, oorspronkelijke Amerikanen en LHBT’ers. Nog nooit zijn er zoveel mensen uit minderheidsgroepen geweest die zich verkiesbaar stellen tijdens deze midterm-verkiezingen.

In het Huis van Afgevaardigden worden wetsvoorstellen aangenomen en geweigerd. Is een wetsvoorstel aangenomen, dan wordt er in de Senaat nogmaals over gestemd. Men zou kunnen zeggen dat de president veel voor elkaar bokst als het Huis van Afgevaardigden en de Senaat een meerderheid van dezelfde partij bevat. In het geval van Trump dus de Republikeinen.

Peilingen voorspellen dat de Democraten de grootste kans hebben op winst. Maar dat wil lang niet alles zeggen, want na de verkiezing van Trump moet worden gesteld dat de peilingen er dikwijls naast zitten, aangezien voorspeld werd dat Hillary Clinton de zou gaan winnen in 2016. 

In het geval dat de Democraten de meerderheid krijgen, kan Trump twee zware jaren tegemoet gaan. Gespeculeerd wordt  dat een klein gedeelte van de Democraten Donald Trump af wil zetten. Dit is eerder ter sprake gekomen in het Congres, maar dat is door de meerderheid aan Republikeinen afgewezen.

Over het algemeen betekent een meerderheid aan Democraten dat de plannen van Trump veelal zullen worden tegengehouden. Een lame duck president kan hij dan worden. Een president die weinig tot geen van zijn plannen kan doorvoeren door gebrek aan steun in het Congres. Uit het verleden is te constateren dat de Democraten niet snel Republikeinse wetsvoorstellen goedkeuren en andersom. Hetzelfde gebeurde bij voormalig president Barack Obama, die het na de Midterms in 2014 moest doen met een Huis van Afgevaardigden en Senaat die gedomineerd werden door Republikeinen.

Obamacare komt zoals voorheen weer hoog op de agenda te staan als de Republikeinen de macht behouden. Het protectionistische gedrag omtrent de Amerikaanse economie zal ook niet veel veranderen. Nieuwe belastinghervormingen staan hoog op de agenda van Trump. Zo wil hij voor de middenklasse de belasting verminderen met 10 procent. “We stemmen na de verkiezingen,” kondigt hij aan .

De Midterms worden gezien als een soort referendum. Het laat zien of het volk nog achter hun gekozen president staat. Zit het volk te wachten op meer Republikeins conservatisme of ziet de meerderheid liever de progressieve Democraten aan het roer? Zeker is dat er veel op het spel staat.