PAUW was de late night talkshow van BNNVARA met presentator Jeroen Pauw. Het gesprek van de dag met de hoofdrolspelers uit het nieuws, live vanuit Amsterdam.
Dit gebeurt er met je stem als je niet gaat stemmen
•
144123 keer bekeken
• 
De door de islam geïnspireerde partij NIDA in Rotterdam kiest dit jaar voor opvallende campagneposters. Niet alleen de eigen lijsttrekker en standpunten staan afgebeeld, maar ook de foto’s van de lijsttrekkers van Forum voor Democratie (FvD), Leefbaar Rotterdam en de PVV zijn te zien op de posters. ‘Alvast bedankt voor het niet stemmen. Dan kan ik in Rotterdam moskeeën sluiten', is te lezen op de poster van NIDA waarop ook Geert Wilders wordt afgebeeld.
Zo dan. Nida komt even met een posteractie die wat enge jaren ‘30 ideeen van rechts blootlegt.
pic.twitter.com/hy4afXFc2c
Met deze posters lijkt NIDA te suggereren dat het niet uitbrengen van een stem betekent dat die stem alsnog naar een partij gaat. Klopt dat ook? Dat zochten we uit.
Klopt de aanname van NIDA?
Met de plakkaten probeert NIDA hun achterban op het hart te drukken om bij de gemeenteraadsverkiezingen wél te stemmen. Niet stemmen zou betekenen dat je stem over de partijen wordt verdeeld. Dat is wat de partij met deze posters oppert. Daar slaan ze de plank echter mis. Het uitbrengen van een blanco stem heeft, net als niet-stemmen, geen invloed op de zetelverdeling. Hoe dat zit, leggen we hier uit.
Als politieke partijen een vastgelegd minimaal percentage van de stemmen moeten halen om een zetel te bemachtigen, heet dat een kiesdrempel. In Duitsland moeten partijen bijvoorbeeld minimaal vijf procent van de stemmen halen om een zetel te bemachtigen. In Turkije is de kiesdrempel zelfs tien procent. Een kiesdrempel voorkomt dat versplintering optreedt, waarbij veel kleine partijen in het parlement zitten.
In Nederland werkt dat niet zo. Hier hanteren we een kiesdeler. Dit is geen vastgesteld percentage, maar het aantal zetels dat een partij moet behalen om in aanmerking te komen voor één zetel. Om dit te bepalen wordt het totaal aantal uitgebrachte stemmen gedeeld door het aantal zetels in de gemeenteraad.
Een voorbeeld om het te verduidelijken: in een gemeente zijn 12.000 stemmen uitgebracht en er zijn 25 zetels te verdelen. Dan is de kiesdeler 12.000/25 zetels = 480 stemmen. Een partij moet dus 480 stemmen krijgen om één zetel te bemachtigen. Het aantal stemmen per partij wordt gedeeld door de kiesdeler. Weer een voorbeeld: een partij krijgt 960 stemmen. Dan krijgt het dus 960/480 = 2 zetels.
Als de partij waarop je hebt gestemd de kiesdrempel niet haalt, gaat je stem verloren. Dat is jammer, maar het is dus niet zo dat je stem naar een andere partij gaat. De stemmen van mensen die niet hebben gestemd worden geheel buiten beschouwing gelaten. Daar wordt geen rekening mee gehouden bij het bepalen van de kiesdeler. De aanname van NIDA klopt dus niet. Je stem gaat nooit naar een partij waar je niet op stemt..
Als politieke partijen een vastgelegd minimaal percentage van de stemmen moeten halen om een zetel te bemachtigen, heet dat een kiesdrempel. In Duitsland moeten partijen bijvoorbeeld minimaal vijf procent van de stemmen halen om een zetel te bemachtigen. In Turkije is de kiesdrempel zelfs tien procent. Een kiesdrempel voorkomt dat versplintering optreedt, waarbij veel kleine partijen in het parlement zitten.
In Nederland werkt dat niet zo. Hier hanteren we een kiesdeler. Dit is geen vastgesteld percentage, maar het aantal zetels dat een partij moet behalen om in aanmerking te komen voor één zetel. Om dit te bepalen wordt het totaal aantal uitgebrachte stemmen gedeeld door het aantal zetels in de gemeenteraad.
Een voorbeeld om het te verduidelijken: in een gemeente zijn 12.000 stemmen uitgebracht en er zijn 25 zetels te verdelen. Dan is de kiesdeler 12.000/25 zetels = 480 stemmen. Een partij moet dus 480 stemmen krijgen om één zetel te bemachtigen. Het aantal stemmen per partij wordt gedeeld door de kiesdeler. Weer een voorbeeld: een partij krijgt 960 stemmen. Dan krijgt het dus 960/480 = 2 zetels.
Als de partij waarop je hebt gestemd de kiesdrempel niet haalt, gaat je stem verloren. Dat is jammer, maar het is dus niet zo dat je stem naar een andere partij gaat. De stemmen van mensen die niet hebben gestemd worden geheel buiten beschouwing gelaten. Daar wordt geen rekening mee gehouden bij het bepalen van de kiesdeler. De aanname van NIDA klopt dus niet. Je stem gaat nooit naar een partij waar je niet op stemt..
In een reactie zegt woordvoerder Smahane Arghidi van NIDA: "NIDA suggereert met deze actie niet dat als mensen niet stemmen, dat die stem dan verspreid wordt over de overige partijen. Met de actie wil NIDA jonge en diverse niet-stemmers motiveren om te gaan stemmen. Het opkomstpercentage onder deze Rotterdammers is erg laag." Volgens Arghidi zijn deze doelgroepen in de meerderheid in de stad, maar ondervertegenwoordigd in de gemeenteraad. "Ze maken onvoldoende gebruik van hun democratisch recht. Omdat de stem van deze Rotterdammers ondervertegenwoordigd blijft ten opzichte van (extreem)rechtse partijen, zijn deze partijen al deze jonge en diverse niet-stemmers dankbaar", aldus Smahane Arghidi.
Praat mee
