'In Nederland begint langzaam het besef te groeien'

In Dordt dus, want daar staat een museum dat de herinnering aan de oorsprong van ons land levendig houdt. Op die plek begon in het jaar  1572 de opstand der Lage Landen.  in de refter van het  Augustijnenklooster  te  Dordrecht  begon de  Eerste Vrije Statenvergadering van Holland en West-Friesland en wel vandaag op 19 juli , precies 445 jaar geleden. Deze zou vijf dagen duren, tot en met 23 juli en werd bijeen geroepen in opdracht van stadhouder Willem van Oranje. De reden: "Ze pikken het niet meer", aldus Pleij. Er moest een einde komen aan de Spaanse overheersing.  

Deelnemende afgezanten aan deze historische vergadering kwamen behalve uit Dordrecht ook uit Alkmaar, Edam, Enkhuizen, Gorinchem, Gouda, Haarlem, Hoorn, Leiden, Medemblik, Monnickendam en Oudewater. Naast de vertegenwoordigers van de steden uit Holland was ook Willem van der Marck, opperbevelhebber van de watergeuzen aanwezig. Nederland maakte nog altijd deel uit van het grote Spaans-Habsburgse Rijk (destijds het machtigste rijk ter wereld), dat onder leiding stond van koning Filips II van Spanje. 

Die kon deze opstand natuurlijk niet over zijn kant laten gaan. Veel van de bovengenoemde steden werden gestraft. Met de grond gelijk gemaakt. En de grote initiator, Willem van Oranje, onze 'Vader des Vaderlands', werd vogelvrij verklaard door de Spaanse koning. Willem werd jaren later, op 10 juli 1584, in Delft doodgeschoten door Balthasar Gerards, een katholiek. Maar dat wist u uiteraard. 

Sinds enige jaren begint het besef te groeien in Nederland, volgens Pleij, dat deze bijzondere vergadering een belangrijkere plek verdient in onze vaderlandse geschiedenis. Een nationale herdenkingsdag, op zijn minst. We kunnen er hier nog verder over uitweiden, maar het is veel leuker om professor Pleij zelf te horen over deze geschiedenis. "Wij zijn toen begonnen, dát is het begin van Nederland!"