Apocalypse in the Tropics: hoe een land verwordt tot een nachtmerrie

Confronterende documentaire laat zien hoe Braziliaanse evangelisten vakkundig zagen aan de stoelpoten van de democratie.

In de documentaire Bidden voor het einde was al te zien dat het evangelisme de Verenigde Staten in een wurggreep heeft. Evangelisten sturen aan op een apocalyps en hebben grote invloed op de landelijke politiek. Of zoals documentairemaker Petra Costa (The Edge of Democracy, 2019) in Apocalypse in the Tropics stelt over evangelisten: de staat van de wereld moet in hun ogen eerst wezenlijk verergeren voordat Jezus terug kan keren. Costa laat in haar nieuwste film zien dat Brazilië ook kampt met de invloed die grote televisiepastoren zoals Silas Malafaia hebben op het electoraat. Zij verlangen eigenlijk naar de oprichting van een theocratie en hielpen in 2019 president Jair Bolsonaro in het zadel.

Apocalypse in the Tropics is een beangstigende film. In de openingsscène toont Costa nog de bouw van Brasilia in de jaren zestig van de vorige eeuw. De Braziliaanse hoofdstad in de tropen, die te boek moest staan als bastion van democratie. Aan het einde van de film breken aanhangers van Bolsonaro in bij onder meer het hooggerechtshof. Dat is in 2023, als de zittende president de verkiezingen verliest van Lula da Silva. Zo’n scène spreekt boekdelen omdat de documentaire daarmee expliciet schetst dat een aanzienlijk deel van de evangelisten in feite weinig opheeft met de scheiding der machten.

Dat Da Silva, een sociaaldemocraat, in 2023 weer aan de macht komt, ziet Costa ook niet per se als een pluspunt. Apocalypse in the Tropics is vooral een confronterend portret van een land op de rand van de afgrond. En wat de film op pijnlijke wijze illustreert, is dat types als Malafaia helemaal niet in harmonie willen leven met hun ideologische tegenstanders. Zij worden vrijwel uitsluitend gedreven door haat.

Apocalypse in the Tropics, vanaf maandag 14 juli 2025 bij Netflix