De eerste keer dat regisseur David Lynch Elvis Presley hoorde zingen was het ‘alsof hij werd geëlektrocuteerd’

Regisseur David Lynch was een groot Elvis-fan; zijn hele oeuvre zit vol verwijzingen naar de zanger.

'There’s only one director his name is David Lynch’, luidde de kop van een online artikel uit 2014 toen bekend was gemaakt dat Baz Luhrmann de beoogde regisseur was van een film over het leven van Elvis Presley. De schrijver van het artikel deed ook al een voorzetje als Lynch zijn tanden in een film over de king of rock-’n-roll zou hebben mogen zetten. Met een scène waarin de film ofwel ‘met een camera in de baarmoeder zou beginnen’, waar twee mannelijke foetussen zich opmaken voor twee heel verschillende levens (en er een niet levensvatbaar zou blijken) of met een openingsshot waarbij ‘een vadsige, bezweette man met reusachtige bakkenbaarden en pyjamabroek op zijn enkels met zijn neus in het hoogpolig tapijt ligt, niet langer ademend.’ Het was ook goed mogelijk geweest dat Lynch ergens in het verhaal, mogelijk in een droomsequentie, het in de buik overleden tweelingbroertje nog had opgevoerd of dat hij wanneer Elvis zou zingen, een vrouwenstem had gebruikt of van Colonel Tom Parker, Elvis impresario, de ultieme maffioos had gemaakt. Want Lynch zou er de man niet naar zijn geweest om het levensverhaal van The King van A-Z te vertellen, laat staan een chronologie van zijn muziek aan te houden.

Maar goed, zo’n biopic over Elvis van de hand van de begin dit jaar overleden David Lynch was natuurlijk volstrekt overbodig geweest. Want het oeuvre van de grootste Amerikaanse surrealist zat al vol impliciete en expliciete verwijzingen naar Elvis Presley. Lynch was Elvis-fan van het eerste uur. In een interview beschreef hij ooit hoe hij, als jongetje van een jaar of tien, elf voor het eerst diens muziek hoorde, het gevoel had te worden geëlektrocuteerd, in de goede zin van het woord dan, ‘alsof er een vrachtwagen vol geluk over je heen reed’ werd hij geciteerd. Je hoort het hem zeggen, terwijl hij de rook van een zoveelste sigaret uitblies. Want niemand kon zo tactiel en beeldend over emoties als geluk praten als hij, de transcendente meditatie-beoefenaar voor wie creativiteit als het pakken van een grote vis in de lagen van het bewustzijn was.

Maar het was niet alleen de muziek van Elvis, zijn fascinatie was ook wat Presley vertegenwoordigde: de grote Amerikaanse droom van een jongen afkomstig uit een arm milieu die uitgroeide tot een idool maar die zich onder de druk van de roem en het succes niet staande kon houden. Vooral dat laatste intrigeerde Lynch mateloos. In een film als Mulholland Drive (2001) bijvoorbeeld onderzoekt hij de droom en nachtmerrie van Hollywood, waar een wat naïeve jonge vrouw (Naomi Watts) vol hoop aankomt. Ze droomt van een toekomst als filmster, maar al snel raakt ze verstrikt in een wereld vol manipulatie, geweld en gebroken dromen. Net als Elvis begint ze als een puur talent, maar eindigt ze aan de duistere kant van het sterrendom.

Lees verder in VARAgids 9. Vanaf dinsdag 25 februari 2025 op de mat, in de winkel en in de app. Nog geen abonnee?