Devo: legendarisch collectief was meer dan een popact

Documentairemaker Chris Smith toont op gebalanceerde en prettige wijze de opkomst en ondergang van een bijzondere kunstzinnig gezelschap.

Filmmaker Chris Smith (Wham!) toont in Devo de opkomst en de neergang van de populaire eigenzinnige popformatie die in 1973 werd opgericht in Akron, Ohio. Waar de band bij het grote publiek bekend staat om de kekke hoedjes en hun hitsingle Whip It, laat Smith al vanaf de eerste akte zien dat Devo meer was dan een fabriek voor hippe pophits. Devo stond voor de-evolutie, voor het idee dat mensen steeds dommer werden. De band was in zekere zin een reactie op de schietpartij bij Kent State University in mei 1970, toen de Nationale Garde tijdens een demonstratie tegen de Vietnamoorlog vier studenten doodschoot.

Of zoals de meest prominente bandleden Gerald Casale (zang en bas) en Mark Mothersbaugh (zang en toetsen) voor Smiths camera stellen: ‘We keerden ons tegen irrationele, bange, pijn lijdende mensen, die die klaar waren om te doden.’ Achter de façade, de kostuums en de nerdy dansjes, zat steevast een progressieve, intellectuele boodschap. Een boodschap die misschien wel gaandeweg weer verdween, toen de band besloot mainstream te gaan, door bij het label van Warner Brothers te tekenen. Vrijwel alles zit in de film. Ook het idee dat je een knieval naar je idealen soms toe moet staan, zodat je boodschap een groter publiek bereikt.

En dan zijn er nog de anekdotes over David Bowie, die Devo op de kaart zette, en Brian Eno, die de band vereeuwigde in de studio. Of Tony Hawk, die vertelt hoe belangrijk het was dat Devo al vroeg de skatecultuur omarmde. Wat misschien het belangrijkste is aan deze documentaire, is hoe Smith zijn onderwerp in de context van de kunstgeschiedenis plaatst. De bandleden van Devo waren geïnspireerd door het dadaïsme en de surrealisten van de jaren dertig van de vorige eeuw, en hadden als doel ‘brutalistische, minimalistische’ muziek te maken.

Misschien is het pijnlijkste aan de film wel dat Casale en Mothersbaugh een toekomst voorzagen waarin de mensheid steeds dommer werd.

Devo, vanaf 19 augustus bij Netflix