Grand Theft Hamlet: Shakespeare meets Grand Theft Auto

Tijdens de coronapandemie voerden twee gedesillusioneerde filmmakers Hamlet op in de befaamde videogame. Met een troostrijke ervaring tot gevolg.

Toen we de coronapandemie eenmaal achter de rug hadden, vreesde ik al de films en televisieseries die over dit onderwerp gemaakt zouden worden. Ook in Hollywood, waar men altijd tegelijkertijd op het verleden reflecteert en vooruitkijkt. Uiteindelijk viel dit nogal mee. Soms passeert corona wél de revue, zoals in de HBO-serie The Pitt: in dit ziekenhuisdrama wil je misschien ook wel weten hoe corona de medische professionals heeft gevormd. Het onderwerp dient in die zin soms een dramaturgisch doel. In Grand Theft Hamlet, vanaf 21 februari te zien bij streamingdienst MUBI, fungeert de coronapandemie als de grote katalysator.

Begin 2020 besluiten de Britse filmmakers Sam Crane en Pinny Grylls Shakespeares Hamlet op te voeren in Grand Theft Auto Online. De derde lockdown is een feit en het duo probeert in deze barre tijden invulling te geven aan hun bestaan. Dat doen ze door online in de gamewereld rond te struinen. Een ‘gewelddadige en wonderschone wereld, waar bijna alles mogelijk is’. In de Vinewood Bowl - een soort kopie van de Hollywood Bowl, een in Los Angeles gesitueerd amfitheater - beginnen Crane en Grylls te repeteren. Ze nodigen andere gamers uit zich bij hen te voegen.

Deze opvoering van Hamlet is overduidelijk een communale ervaring. Een toonbeeld van de menselijke reflex: in tijden van isolatie zoek je elkaar toch op. Dat leidt in Grand Theft Hamlet tot ontroerende openbaringen. Ook gamers die geen affiniteit hebben met Shakespeare beginnen ineens passages van de befaamde toneelschrijver te reciteren. De evidente boodschap uit de documentaire is: kunst verheft en kunst verenigt. En misschien ook: Shakespeare is nooit ver weg. Dat liet Baz Luhrmann in 1996 al zien met Romeo + Juliet, een eigenzinnige adaptatie van het beroemde verhaal over de ongeoorloofde liefde.

Wat tijdens de film ook al van meet af aan duidelijk wordt, is dat de verhaalwereld van Grand Theft Auto nogal grillig is. Voor je het weet sterft je personage een vroegtijdige dood en moet je weer opnieuw beginnen. Omdat iemand het grappig vond om je een kopje kleiner te maken. Want in videogames kan je naar hartenlust moorden. Of jezelf verschuilen achter een kleurrijke avatar. Grylls maakt van haar personage een vrouw die ‘wel iets weg heeft’ van Tilda Swinton. Dat heeft iets troostrijks: tijdens een lockdown virtueel verkleed als de actrice je onderdompelen in Shakespeare.

Er kleeft ook iets vanzelfsprekends aan Grand Theft Hamlet. De gameserie moet het al vanaf het begin hebben van filmische sequenties. We leven bovendien in een tijdperk waarin gameverfilmingen, zie The Last of Us en Fallout, steeds frequenter voorkomen. De scheidslijn tussen games, films en televisie vervaagt. Dat laatste is iets wat al járen wordt geschreven. Misschien wel omdat dit proces tijd vergt. Wie evenwel Grand Theft Hamlet ziet, zal onderkennen hoezeer de verhaalwereld uit Grand Theft Auto Online zich leent voor een filmisch epos.

De sets zijn er al. Het bovengenoemde amfitheater. Of een jacht in de oceaan. Grand Theft Hamlet toont aan hoezeer videogames kunnen inspireren. En dat ze troost bieden in onzekere tijden.

Omar Larabi en Bregtje Schudel schrijven per toerbeurt wekelijks over wat hen opvalt op het gebied van series en/of films