Hasan Coskun: ‘Films hebben me gevormd. Ik zag behalve mijn eigen twee werelden nog veel meer werelden'

De Journaalverslaggever interviewt zonder moeite Willem Alexander, een AZ-hooligan en een schapenhouder op een dag.

Zijn meest recente klus? Ik vraag het Hasan Coşkun na een overvolle nieuwsweek. Een week met een ‘jodenjacht’ in Amsterdam, een tot ver over de grens gevolgde persconferentie van burgemeester Halsema en de pas later doorsijpelende berichten dat Israëlische voetbalsupporters niet geweldloos waren gebleven. Een week ook waarin premier Schoof vrijwel meteen naar ‘een specifieke groep jongeren met een migratieachtergrond’ wees, concludeerde dat Nederland ‘een integratieprobleem’ had, vervolgens die woorden deels terugnam, terwijl Wilders en consorten ‘vuurtjes opstookten’. O ja, én het was de week dat een staatssecretaris aftrad over al dan niet racistische uitspraken die bij de ministerraadvergadering over tafel waren gegaan. Hectisch kortom.

We hebben afgesproken in een café aan de Grote Markt in Den Haag, zijn woonplaats. Het is maandagochtend. Twee mannen hebben een trap uitgeklapt en hangen kerstversiering aan de raamkozijnen. Coşkun drinkt een dubbele espresso terwijl hij mijn opsomming aanhoort.

‘Gisteren nog zei Halsema in Nieuwsuur dat ze het woord “pogrom” niet opnieuw zou gebruiken’, vult hij aan. ‘Dit nieuws gaat nog wel even door.’ Zeker voor hem, als binnenlandverslaggever bij het NOSJournaal. ‘Mijn laatste reportage ging over het politiegeweld na de illegale demonstratie op de Dam in Amsterdam. Pro-Palestina demonstranten waren naar het Westelijk Havengebied afgevoerd. Daarbij waren klappen gevallen.’

Hoe komt zo’n tv-item tot stand? We hebben ’s ochtends altijd vergadering waarbij de items over de verslaggevers worden verdeeld. Die ochtend hadden we via via, ook via social media, beelden binnengekregen dat de politie geweld had gebruikt. Collega’s checken dan of de filmpjes kloppen. (Hij kijkt me aan): Ik doe dit werk niet alleen. De justitieredacteur neemt contact op met de politie, daarna ga ik erop af. Als ik op de redactie aankom, weet ik vaak niet wat ik die dag ga doen. Daar moet je van houden.

Wordt er vaak geschoven of nieuwe onderwerpen toegevoegd? Mijn meest extreme voorbeeld was oktober vorig jaar. Ik mocht koning WillemAlexander één vraag stellen over het NSDAP-lidmaatschap van zijn opa. Ik had de koning nooit eerder een vraag gesteld, dus ik vond dat best spannend. Daarna reed ik naar Alkmaar om AZhooligans te spreken. Toen ging ik langs een veearts en een boer om over het blauwtongvirus bij schapen te praten en daarna ging ik nog naar een demonstratie van Extinction Rebellion op de A12.

Hoe laat was je klaar? 12 uur. In een halve dag had ik alle lagen van de samenleving gezien. Je kan als verslaggever iedereen tegenkomen. Sterker nog: je kómt als verslaggever iedereen tegen. Je neemt overal een kijkje.

Past dat bij je? Enorm. Ik ben van Turks-Koerdische afkomst en opgegroeid in Den Haag, in wat vroeger multiculturele wijken werden genoemd. Transvaal en de Schilderswijk. Buurten waar alle culturen samenleven, Marokkaans-Nederlands, Turks-Nederlands, Surinaams-Nederlands, noem maar op. En Jan en Jopie die het ook niet breed hebben. Pas op de middelbare school, kwam ik met de witte cultuur in aanraking. Het was een witte school. Dan leer je schakelen, daar word je vanzelf goed in.

Wat is dat schakelen dan? Je leert je aanpassen. Welke codes gelden in de ene groep en welke in de andere? Het is een gevoel. Je voelt het aan als iemand ook alles zelf heeft moeten doen, dat zijn ouders geen Nederlands konden lezen of schrijven, dat hij mee moest naar de huisarts om te tolken voor zijn moeder. Ik moest dat ook. Een rapportbespreking was voor mij anders dan voor een… Hoe noem je dat?

Een autochtone jongen? (Coşkun fronst.)

Witte jongen? Zo’n jongen zit anders met zijn ouders bij een rapportbespreking dan een kind met een migratieachtergrond.

Ging je anders naar je eigen buurt kijken? Ik had tot die tijd een positief beeld van mijn wijk. Maar op school kreeg ik ineens te horen: ‘o jee, kom je daar vandaan? Dan moet je wel je portemonnee in de gaten houden’ of ‘jullie eten de ingewanden van schapen’. Wat overigens best lekker kan zijn, mits goed gekruid. Ik schrok daarvan. En ik leerde schakelen. En filteren: dit negeer ik, hier wil ik wel iets over zeggen. (Hij ziet mijn blik): Ik heb een leuke tijd gehad hoor. Ik kwam alleen uit mijn bubbel. Ik had ineens twee werelden.

Wat deed dat met je? Het maakte me zelfbewust. Vaak gaat het in een gesprek al na één of twee vragen over hoe ik eruitzie, over hoe ik heet. Het is een gespreksonderwerp. Mensen zien me dan niet als persoon, ze zien mijn afkomst. Dat leerde ik toen. Het is ook niet per se slecht. Het heeft ook voordelen, want ik kan erop inspelen. Zijn vader was een ‘gastarbeider’, vertelt Coşkun, een ‘pionier’. Zijn vader behoorde tot ‘eerste generatie Turkse gastarbeiders in Nederland’ die zijn hele leven bij de technische dienst van V&D werkte en met zijn salaris hem en zijn zes zussen wist te onderhouden. Zijn moeder was thuis en deed de opvoeding. Praten over de wereld van thuis en die van school – en hoe je je in beide beweegt – deed Coşkun vooral met vrienden.

Hoe kwam je in de journalistiek terecht? Het begon bij film. Ik hield daar enorm van, haalde altijd films uit de videotheek. Ik tekende zelfs hele scènes na. In the name of the father, een film over de IRA, zag ik bijvoorbeeld vaak en dan tekende ik explosies met spandoeken ernaast met ‘English bastards’ erop.

Wat deden die films dan met je? Ze vormden mij. Ik zag behalve mijn twee werelden, nog veel meer werelden. En ik zag persoonlijke verhalen. Dat vind ik ook belangrijk. Ik heb graag een persoonlijk element in mijn reportages. Een abstract probleem begrijp je pas als iemand vertelt wat hem of haar is overkomen.

Ik las dat je bestuurskunde hebt gestudeerd. Dat was de voorkeur van mijn ouders. Ze leven allebei niet meer, maar ze vonden een artistiek leven te onzeker.

Lees dit artikel verder in VARAgids 48, vanaf dinsdag 26 november 2024 in de winkel, op de mat en in de app (alleen voor VARAgids-abonnees). Word ook abonnee!