Homecoming: fijnzinnige choreografie; openhartige Beyoncé

Beyoncé en haar crew trakteerden vorig jaar op het Amerikaanse Coachella Festival een gigantisch publiek op een legendarische show, getiteld Homecoming. Het was alsof ze weer thuis was, na een turbulente periode, waarin ze beviel van een tweeling. In deze live registratie, die wordt afgewisseld met backstage beelden, zien we de vrouw op én achter het podium; de diva houdt de touwtjes stevig in handen – ze tekende ook voor de regie van deze film.

Veel shots zijn gefilmd met super 8-camera’s, waardoor het lijkt alsof de popster een optreden geeft op het Woodstock-festival van 1969. Sowieso wordt er flink naar de historische, Amerikaanse popcultuur geknipoogd; Coachella wil ook graag beschouwd worden als het summum van jeugdcultuur anno nu (alleen spijtig dat de eigenaar, Philip Anschutz, nog steeds naarstig doneert aan pro-wapenbezit lobby’s en anti-lhbt bewegingen, maar dat terzijde).

Gelukkig is Beyoncé superrelevant. Ze begint de avond met een vertolking van Crazy in Love, begeleid door een grote drumband, waardoor het nummer een andere, frisse schwung krijgt. Op een metershoog podium zitten, staan en dansen talloze muzikanten en dansers, terwijl de onvolprezen popkoningin ergens bovenin verschijnt en naar hartenlust begint te dansen. Het is een spektakel van jewelste, dat fijnzinnig is gechoreografeerd.

Beelden van achter de schermen worden vervolgens ingeleid door belangwekkende citaten - van zwarte activisten en artiesten als Nina Simone en W.E.B. Du Bois. De film begint met de quote ‘Als je de lucht verovert, dan kan je haar berijden’ van de zwarte auteur Toni Morrison. Deze uitspraak is zeer toepasselijk, want gaandeweg lijkt het alsof Beyoncé door de lucht zweeft, omdat ze de spreekwoordelijke hemel heeft weten te bedwingen.

Maar Beyoncé toont ook de realiteit. Ze heeft nooit gestudeerd. Ze vertelt hoe ‘Destiny’s Child’ haar universitaire opleiding was, en hoe ‘het leven’ haar leraar is. Want Homecoming is ook een ode aan de HBCU: de ‘historically black colleges and universities’. De instellingen die zoveel hebben bijgedragen aan de zwarte cultuur, zoals Beyoncé dat nu zelf ook doet.

Daarnaast geeft ze een inkijkje in haar eigen leven, aan de hand van homevideo’s die zijn voorzien van haar dromerige commentaar. We zien hoe ze zich terug moest vechten, om na haar bevalling én in enkele maanden tijd een hele show voor te bereiden. Het is naar eigen zeggen ‘een offer dat de mensen niet zien’. Het is het dilemma dat haar in het leven bezighoudt: hoe combineer ik een gezinsleven met mijn ongebreidelde drang om mijn artistieke ambities te kunnen vervullen.

Ook geeft Beyoncé inzicht in de motivaties van haar entourage, de dansers en de muzikanten, die ze zo ver heeft gekregen om hun leven voor haar te geven. Het is de vraag of Homecoming – de film komt tegelijk uit met een liveplaat – net als bijvoorbeeld een The Last Waltz (1978), het door Martin Scorsese geregisseerde afscheidsconcert van The Band, uiteindelijk ook een plekje krijgt in de canon van fabelachtige concerten. Daar lijkt het op het eerste gezicht wel op.

Veel shots zijn gefilmd met super 8-camera’s, waardoor het lijkt alsof de popster een optreden geeft op het Woodstock-festival van 1969. Sowieso wordt er flink naar de historische, Amerikaanse popcultuur geknipoogd; Coachella wil ook graag beschouwd worden als het summum van jeugdcultuur anno nu (alleen spijtig dat de eigenaar, Philip Anschutz, nog steeds naarstig doneert aan pro-wapenbezit lobby’s en anti-lhbt bewegingen, maar dat terzijde).

Gelukkig is Beyoncé super relevant. Ze begint de avond met een vertolking van Crazy in Love, begeleid door een grote drumband, waardoor het nummer een andere, frisse schwung krijgt. Op een metershoog podium zitten, staan en dansen talloze muzikanten en dansers, terwijl de onvolprezen popkoningin ergens bovenin verschijnt en naar hartenlust begint te dansen. Het is een spektakel van jewelste, dat fijnzinnig is gechoreografeerd.

Beelden van achter de schermen worden vervolgens ingeleid door belangwekkende citaten - van zwarte activisten en artiesten als Nina Simone en W.E.B. Du Bois. De film begint met de quote ‘Als je de lucht verovert, dan kan je haar berijden’ van de zwarte auteur Toni Morrison. Deze uitspraak is zeer toepasselijk, want gaandeweg lijkt het alsof Beyoncé door de lucht zweeft, omdat ze de spreekwoordelijke hemel heeft weten te bedwingen.

Maar Beyoncé toont ook de realiteit. Ze heeft nooit gestudeerd. Ze vertelt hoe ‘Destiny’s Child’ haar universitaire opleiding was, en hoe ‘het leven’ haar leraar is. Want Homecoming is ook een ode aan de HBCU: de ‘historically black colleges and universities’. De instellingen die zoveel hebben bijgedragen aan de zwarte cultuur, zoals Beyoncé dat nu zelf ook doet.

Daarnaast geeft ze een inkijkje in haar eigen leven, aan de hand van homevideo’s die zijn voorzien van haar dromerige commentaar. We zien hoe ze zich terug moest vechten, om na haar bevalling én in enkele maanden tijd een hele show voor te bereiden. Het is naar eigen zeggen ‘een offer dat de mensen niet zien’. Het is het dilemma dat haar in het leven bezighoudt: hoe combineer ik een gezinsleven met mijn ongebreidelde drang om mijn artistieke ambities te kunnen vervullen.

Ook geeft Beyoncé inzicht in de motivaties van haar entourage, de dansers en de muzikanten, die ze zo ver heeft gekregen om hun leven voor haar te geven. Het is de vraag of Homecoming – de film komt tegelijk uit met een liveplaat – net als bijvoorbeeld een The Last Waltz (1978), het door Martin Scorsese geregisseerde afscheidsconcert van The Band, uiteindelijk ook een plekje krijgt in de canon van fabelachtige concerten. Daar lijkt het op het eerste gezicht wel op.