Joy: knap spel van Thomasin McKenzie

Drie vastberaden wetenschappers maken eind jaren zeventig de ivf-behandeling mogelijk met baanbrekende techniek, in weinig innovatief maar ontroerend drama.

Joy, of vreugde, is precies het gevoel waar het speelfilmdebuut van regisseur Ben Taylor (Sex Education) tegen het einde van de film bij uitkomt. Dat is geen verrassing: het drama draait namelijk om Louise Brown, de eerste baby die in 1978 via een ivf-behandeling op aarde komt. Dat gebeurt in Oldham, waar gynaecoloog Patrick Steptoe (Bill Nighy, even warmhartig als altijd) tegen die tijd al decennialang onderzoek doet naar de baarmoeder. Verpleegkundige en embryoloog Jean Purdy (Thomasin McKenzie) en fysioloog Robert Edwards (James Norton uit Grantchester) zoeken Steptoe’s hulp voor hun baanbrekende project.

Ze willen vrouwelijke eicellen zich buiten de baarmoeder laten ontwikkelen, en Steptoe heeft een techniek ontwikkeld die daarbij van groot belang kan zijn. Je zou kunnen stellen: de rest is geschiedenis. Maar Taylor en scenarist Jack Thorne (The Swimmers, 2022) herschrijven de geschiedenis ook enigszins. Purdy’s rol als laboratoriumhoofd en analytische denker werd namelijk uit de overlevering geschrapt. Sterker nog: na het succes eind jaren zeventig ontbreekt haar naam, in tegenstelling tot die van haar twee mannelijke collega's, op een plaquette bij het ziekenhuis in Oldam. In Joy wordt terecht haar rol nog eens onderschreven.

Dat wordt gedaan door niemand minder dan Thomasin McKenzie uit Old (2022), die op bitterzoete wijze een intelligente vrouw neerzet. Purdy wil zich op een gegeven moment zelf ook wagen aan ivf, omdat ze al vanaf 1964 seks heeft en maar niet zwanger wil worden. Die pijnlijke gewaarwording, evenals de wijze waarop haar religieuze moeder de ivf-behandelingen afkeurt (net als bijna de rest van het conservatieve Groot-Brittannië), weet McKenzie zeer goed over te brengen. In een film die het qua vorm verder niet moet hebben van innovatie. Maar de boodschap an sich, hoe wetenschap vreugde kan brengen, komt luid en duidelijk over.

Joy, vanaf vrijdag 22 november 2024 bij Netflix