Nieuwe films op Netflix: The Truman Show en vier keer Indiana Jones

We zetten een aantal films die recent op Netflix verschenen op een rij. Met deze week: Jim Carrey 'gevangen' in een realityshow en vier keer Harrison Ford als Indiana Jones.

Indiana Jones and the Raiders of the Lost Ark (1981)
Acteurs: Harrison Ford, Karen Allen, Paul Freeman
Regie: Steven Spielberg

Indiana Jones werd afgelopen week door Disney+ uitgeleend aan Netflix: alle films (behalve Dial of Destiny) zijn inmiddels ook bij de concurrent te zien. Steven Spielberg startte de filmreeks in de jaren tachtig als zijn versie van James Bond, nadat hij er niet in slaagde om zelf een Bond-film te maken (net zoals George Lucas destijds Star Wars bedacht, omdat hij geen Buck Rogers- of Flash Gordon-film mocht maken). Het eerste deel Raiders of the Lost Ark is nog altijd één van de beste avonturenfilms ooit gemaakt: veel elementen waren weliswaar al eens eerder te zien in de oude serials die Spielberg en Lucas keken als kinderen (de slangenkuil, de achtervolging met de truck) maar het was nog nooit met zoveel energie gedaan op deze schaal. En Harrison Ford is dusdanig iconisch als Indiana Jones, die hier de Ark des Verbonds uit handen van de nazi's moet zien te houden, dat je je het bijna niet voor kunt stellen dat de rol ooit hercast zal worden.

Indiana Jones and the Temple of Doom (1984)
Acteurs: Harrison Ford, Kate Capshaw, Ke Huy Quan
Regie: Steven Spielberg

Een vrouwelijke hoofdpersoon die niets anders doet dan klagen, kinderen die het erg zwaar te verduren hebben, en een hart dat letterlijk uit iemands lijf getrokken wordt: het feit dat George Lucas tijdens het bedenken van Indiana Jones and the Temple of Doom verwikkeld was in een tumultueuze echtscheiding sijpelde voelbaar door in de film. De duistere opvolger van Raiders of the Lost Ark werd daardoor altijd gezien als de zwakke schakel in de Indiana Jones-trilogie, maar daarmee doe je de sequel - waarin de avonturier het in India opneemt tegen een duistere cult - eigenlijk een beetje tekort: er is weinig ruimte voor adempauzes (volgens de geruchten werden er zelfs nog wat extra dialoogscènes toegevoegd om iets meer rust te brengen) en de actiescènes (de mijnkarretjes, de hangbrug) behoren tot de beste uit de reeks. Alleen moet je daarbij wel de Indiase stereotypen en het constante geschreeuw van Kate Capshaw door de vingers zien.

The Truman Show (1998)
Acteurs: Jim Carrey, Ed Harris, Laura Linney
Regie: Peter Weir

Daarna volgden nog films als Man on the Moon en Eternal Sunshine of the Spotless Mind, maar met The Truman Show liet Jim Carrey eind jaren negentig voor het eerst zien meer te zijn dan enkel een elastieken gezicht. De komiek die vier jaar eerder een topjaar had met uitzinnige komedies als The Mask, Ace Ventura en Dumb & Dumber zet een ingetogen rol neer als Truman Burbank, in dit satirische drama dat vergelijkbaar is met een aflevering van Black Mirror. Burbank is een simpele verzekeringsagent die begint te vermoeden dat er iets vreemds speelt in zijn leven: hij lijkt het stadje waar hij woont niet te kunnen verlaten en ziet zijn vrouw (Laura Linney uit Ozark) af en toe om onverklaarbare redenen zomaar huiselijke producten aanprijzen. De queeste van Truman wordt gaandeweg alsmaar aangrijpender, gevolgd door een meer dan verdiend einde en een afsluitend zinnetje dat de couch-potato-generatie van de jaren negentig perfect samenvat.

Indiana Jones and the Last Crusade (1989)
Acteurs: Harrison Ford, Sean Connery, Alison Doody
Regie: Steven Spielberg

Nadat veel critici het duistere Temple of Doom bestempelden als 'onplezierig' greep regisseur Steven Spielberg voor The Last Crusade maar weer terug naar de beproefde formule van Raiders: Indy moet opnieuw in een race tegen de klok zorgen dat een christelijk artefact (de Heilige Graal) niet in handen valt van de nazi's. En aangezien de James Bond-films voor Spielberg altijd een grote invloed waren (spectaculaire openingen, avonturen over de hele wereld, in elk vervolg een nieuwe love interest), mocht Sean Connery nu opdraven als de vader van Indiana Jones. Het derde deel probeert alles groter en beter te doen dan Raiders (de truck is nu een tank), maar bleek een meer dan waardige afsluiting van de (destijds nog) trilogie: de film zit zo propvol met actie, humor en kleinere karaktermomentjes dat het bijna onmogelijk is om niet gecharmeerd te raken, en in de finale staat er voor het eerst ook emotioneel gezien echt iets op het spel.

Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull (2008)
Acteurs: Harrison Ford, Shia LaBeouf, Cate Blanchett
Regie: Steven Spielberg

Twintig jaar na Last Crusade hadden Spielberg, Lucas en een oudere Harrison Ford met Kingdom of the Crystal Skull weinig andere keus dan de actie in de Indiana Jones-franchise te verplaatsen van de jaren dertig naar de jaren vijftig. Ook de inspiratie voor Crystal Skull werd gehaald uit wat in de jaren vijftig de Amerikaanse tijdsgeest overheerste: scifi-films over buitenaardse wezens (zoals War of the Worlds) en de Russische dreiging. Een acceptabel idee, maar helaas ging Spielberg er vooral in mee omdat Lucas er zo enthousiast over was: de regisseur was na ET, Close Encounters en zijn eigen War of the Worlds zelf wel een beetje klaar met aliens en dat is toch wel te merken. Ook het overmatige gebruik van CGI en green screens wordt, zeker nadat we in de jungle-setting zijn beland, een steeds groter struikelblok. De terugkeer van Karen Allen (voor het eerst geen nieuwe leading lady) in meer dan enkel een cameo is nog wel een lichtpuntje.