Pee-wee as Himself S01: subliem en integer portret van creatieveling

Documentairemaker Matt Wolf toont de ups-and-downs uit het leven van de in 2023 overleden acteur en komiek Paul Reubens, in bijzonder ontroerend tweeluik.

In de tweedelige documentairereeks Pee-wee as Himself blijkt al vanaf de eerste minuut dat acteur en komiek Paul Reubens, beter bekend als Pee-wee Herman, het moeilijk vindt om de regie uit handen te geven. Tijdens gesprekken met regisseur Matt Wolf (Bayard & Me, 2017) vraagt hij zich af of hij zich ook met het project mag bemoeien. Maar Wolf is resoluut: hij wil de tienduizend foto’s en duizend uur aan beeldarchief die Rubens heeft verzameld eigenhandig omvormen tot een film. En Reubens moet hem maar vertrouwen.

Bovenal laat Wolf in Pee-wee as Himself zien waarom Reubens zo wantrouwend is. Tijdens zijn lange carrière werd zijn reputatie meermaals bezoedeld, onder meer door beschuldigingen van het bezit van kinderporno in 2001. Volstrekt onterecht, bleek al snel na diepgravend onderzoek, maar toen was het kwaad al geschied.

Maar wie zich onderdompelt in Pee-wee as Himself, en dat is ongetwijfeld de intentie van Wolf, zal vooral ontroerd worden door de sublieme facetten uit Reubens' leven. Zoals hoe hij zijn kleurrijke jeugd herinnert, hoe hij zichzelf omschrijft als een kruising tussen Alfalfa en Spanky uit De Boefjes. Of hoe hij zich, toen hij zes jaar oud was, tijdens Halloween uitdoste als een prinses – terwijl zijn zusje verkleed was al houthakker.

Wolf weet met recht een heel leven te vatten in een kleine drie uur. Reubens romance met Guy in de jaren zeventig, met wie hij enige tijd samenwoont in Los Angeles. De periode daarna toen de acteur ‘weer in de kast’ ging en zich begon te focussen op zijn carrière. En het moment waarop hij besloot om volledig in te zetten op Pee-wee Herman.

De eerste aflevering toont de weg omhoog; de tweede aflevering toont de beproevingen in Reubens' latere leven, evenals de Hollywoodvrienden die hij gaandeweg om zich heen verzamelde. Misschien is Pee-wee as Himself uiteindelijk niet geworden wat Reubens zelf voor ogen had, maar dit is onmiskenbaar een integer portret van een Amerikaans icoon. En zelfs meer dan dat: het is een lofzang op Americana (en Reubens' grote gemêleerde verzameling) en een ode aan de televisiegeschiedenis (I Love Lucy komt onder meer voorbij).

Er zit veel in Pee-wee as Himself, en toch weet Wolf daar een rode lijn in te smeden. Dat is érg knap gedaan.

Pee-wee as Himself, vanaf zaterdag 24 mei 2025 bij HBO Max