Stenbeck S01E01-02: gelaagd en geslaagd Zweeds entrepreneursdrama

Jakob Oftebro speelt met verve Jan Stenbeck, de man die vanaf de jaren zeventig te boek zou komen te staan als de innovator op de telefoniemarkt.

Wie neemt Konnevik, het zakenimperium van Hugo Stenbeck (Lars Lind), over? Die vraag zingt vanaf begin jaren zeventig rond in de Stenbeck-familie. Stenbecks oudste zoon Hugo Jr. (Niklas Engdahl) zou normaliter de ideale kandidaat zijn, maar lijkt niet geschikt voor de functie. Zijn zussen Margaretha (Malin Crépin) en Elisabeth (Julia Marko-Nord) proberen die benoeming ook te voorkomen. En jongste zoon Jan (Jakob Oftebro) bivakkeert in New York. Als Hugo Jr. in 1976 onverwachts overlijdt, treedt er een wijziging op in het testament van zijn vader. Alle kinderen krijgen een kwart van het familiebedrijf, maar het kwart van Hugo Jr. gaat naar Jan - Hugo Jr. was er namelijk achter gekomen dat zijn zussen achter zijn rug om zijn reputatie bezoedelden.

Daarmee wordt Jan de feitelijk hoofdbestuurder van Konnevik. Tegen het zere been van Margaretha. En Jan etaleert zich al direct als een voorstander van verandering. Waar het bedrijf voorheen investeerde in houtkap en staal, stelt de jongeling voor om de focus te verleggen naar onder meer telefonie. Dat zo’n beslissing gepaard gaat met talloze ontslagen lijkt hem niet te deren: dingen zijn zoals ze zijn, leerde hij al van zijn moeder (Irene Lindh).

Scenarist Alex Haridi, die het boek van Per Andersson bewerkte, laat in de eerste twee afleveringen de opkomst van Jan zien als zakenman. Hij probeert op Wall Street succes te boeken met investeringen in mobiele telefonie. Als dat niet lukt, probeert hij via Konnevik zijn geluk te beproeven. De rest is geschiedenis: toen de entrepreneur, ook bekend als oprichter van Tele2, in 2002 overleed, had hij naar verluidt 800 miljoen euro op zijn rekening.

Fascinerend aan Stenbeck is de voortdurende tweeledigheid, ook op moreel gebied. Aan de ene kant presenteert Haridi de hoofdpersoon als een dromer, die dankzij zijn vasthoudendheid weet te pieken. Aan de andere kant is de serie ook een portret van de hardvochtigheid van het kapitalisme. En dat de Stenbeck-familie ook allerlei (neven)functies bekleedt in de politiek, zegt overduidelijk iets over de wijze waarop sommige politici geenszins het belang van de burger dienen.

Die tweeledigheid is trouwens ook te zien in het spel van Oftebro, die een charismatische zakenman neerzet die zich soms ook manifesteert als een gehaaide schurk. Eigenlijk is Jan allebei, maar hij probeert die schurk in te dammen, en dat doet Oftebro met verve.

Stenbeck, vanaf vrijdag 3 oktober 2025 wekelijks bij NPO 2 en NPO Start, en tevens in zijn geheel op NPO Start met een plus-abonnement