The Last Picture Show: afscheid van de wekelijkse bioscooprecensie

Na ruim acht jaar en bijna vijfhonderd artikelen voor deze site vind ik het tijd voor iets anders. Bij wijze van afscheid een korte liefdesverklaring aan de bioscoop.

Het begon al vroeg, als kind, net als bij iedereen. Dan werd je door je ouders of op verjaarspartijtjes meegetroond naar een bioscoopzaal, het licht ging uit en op een doek dat opmerkelijk veel groter was dan de televisie thuis, begon de film. Er wordt een hoop geleuterd over de magie van film, maar een deel van dat geleuter klopt gewoon: het is bijzonder om in het stikdonker met een hele hoop andere onbekenden zwijgend naar een verhaal te kijken dat voor je wordt geserveerd. Mijn eerste film was als zesjarige in een filmzaal in Warmenhuizen, het was iets met piraten. Ik was meteen verkocht.

Voor iedere cinefiel verloopt het vergelijkbaar, maar voor iedereen net iets anders. Het begint met die kinderfilms (Frozen of zo), daarna via tv-series (bij mij De man van zes miljoen, Space 1999, maar bij anderen iCarly) en films op televisie, tot de ontdekking komt dat film niet alleen vermaak maar echt kunst kan zijn, die je bij de strot grijpt. Bij mij was het Taxi Driver, 2001: A Space Odyssey, Rear Window en later Brazil en talloze anderen.

Want een ‘beste film’ bestaat niet, dat zijn er vele en je voorkeur kan ook veranderen. Het vak van recensent moet je ook met enige bescheidenheid uitoefenen, want jouw mening is niet bepaald heilig. ‘La critique est aisée, mais l'art est difficile’ en dat geldt zeker voor de kunst van de speelfilm, een toegepaste kunst die niet alleen artistiek is maar ook technisch en bovendien financieel zeer lastig van de grond te krijgen, het is een wonder dat ook hele slechte films überhaupt tot stand komen.

Er waren ook de laatste jaren heel veel goede films van jonge makers; het is merkbaar dat door de digitalisering en de professionalisering van filmopleidingen en de betaalbaarheid van de camera’s van Arri en RED en allerlei editing- en vfx-software, meer mensen hun talent kunnen benutten zonder dat het een fortuin hoeft te kosten. Het leverde zeer afwisselende kleine films op: Atlantique, Aftersun, Thelma, Druk. En nog een hele lijst andere films dus, maar daar heb ik het de afgelopen acht jaar al zo uitgebreid over gehad, dat ik er nu het zwijgen toe doe. Wat blijft is de inderdaad ietwat magische ervaring als het licht dooft en de film begint, in die bioscoopzaal, die nog steeds goed gevuld is, ondanks corona, Netflix et cetera. En er blijft zo ontzettend veel te ontdekken: je hoeft het niet bij de actuele bioscooppremières te laten.

Een laatste tip: The Last Picture Show van Peter Bogdanovich uit 1971, over een dodelijk saai stadje in Texas waar de bioscoop en sex de enige lol zijn voor de zich kapot vervelende jeugd. Voor een luizige euro euro te huur via o.a. Amazon Prime. Fantastische film, eerste grote rol van Jeff Bridges en Cybill Shepherd, en het zoveelste bewijs dat er altijd nog wat te ontdekken valt voor de cinefiel. Ook na vele, vele honderden films, waarvan de meeste zonder piraten, blijft deze cinefiel in elk geval voor eeuwig naar de bioscoop gaan.