The Righteous Gemstones S04E01-02: in alle opzichten voortreffelijk en hilarisch

Showrunner en komiek Danny McBride haakt in slotseizoen in op de bloederige ontstaansgeschiedenis van de Gemstone-familie, met een sleutelrol voor Bradley Cooper.

Acteur Bradley Cooper werd in juni vorig jaar gespot in Charleston, South Carolina. Daar zit het productiehuis van Danny McBride, de showrunner van The Righteous Gemstones. Dan weet je genoeg: Cooper speelt een verrukkelijke rol in de openingsaflevering van het slotseizoen. Hij geeft gestalte aan Elijah Gemstone, een voorvader van de Gemstones die zich omstreeks 1864, tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog, voordoet als pastoor Abel Grieves. Welteverstaan: dat doet hij nadat hij Grieves in koelen bloede vermoord. Cooper zet een typische Gemstone neer: een gewetenloze opportunist. Als hij bij de pastoor een bijbel vindt, zet hij meteen zijn tanden in de goudkleurige omslag: zou het wat waard zijn?

The Righteous Gemstones ging altijd al over de leugens waarop de Verenigde Staten zijn gebouwd. De serie borduurt een beetje voort op de gedachte die ook in een serie als Deadwood rondwaart: a lie agreed upon. McBride laat met deze openingsaflevering zien dat de Gemstone-familie altijd al door en door corrupt was. En dat grote evangelische gemeenschappen al sinds jaar en dag de Amerikanen onderaan de maatschappelijke ladder uitbuiten. Zoals gewoonlijk raakt dit engagement al snel ondergesneeuwd door de eigenzinnige humor die McBride tentoonspreidt. Zo ziet acteur John Goodman, wiens personage ook de naam Elijah draagt, er ditmaal uit als The Dude (Jeff Bridges) uit The Big Lebowski (1998).

Ja, dat is grappig. Goodman speelde in die film Walter Sobchack, de maniakale secondant van The Dude. In The Righteous Gemstones is hij uitgedost in Hawaii-shirts en met een lange coupe. Een uiterlijk dat past bij een voormalig devoot man die is weggedreven van zijn kudde, zoiets. Elijahs kinderen Jesse (McBride), Kelvin (Adam DeVine) en Judy (Edi Patterson) worden nu gedirigeerd door Baby Billy (Walton Goggins). Goggins etaleert zich opnieuw als de grote gangmaker, zodra hij in beeld verschijnt met zijn manische blik kan je hilariteit verwachten. Maar onderschat ook niet Tony Cavalero (als Kelvins naïeve lover Keefe) en Tim Baltz (als BJ, Judy’s echtgenoot, die een cursus paaldansen volgt).

De casting is de helft van het werk, luidt een adagium uit Hollywood. En ook Megan Mullally en Seann William Scott passeren de revue. Er zijn maar weinig televisieseries waar het plezier van af spat, en The Righteous Gemstones spant de kroon. De humor van McBride is zo ontzaglijk ontwapenend – zie ook Baby Billy die met ontbloot onderlijf een speech geeft – dat hij overal mee wegkomt. Na vier seizoenen verdient deze zwarte komediereeks met recht het predicaat legendarisch.

The Righteous Gemstones S04, vanaf maandag 10 maart 2025 wekelijks bij HBO Max