Weet de Britse serie Doctor Who ons jeugdsentiment nog steeds aan te zetten?

Wie is Doctor Who? Die vraag wordt al ruim zestig jaar en bijna 900 afleveringen lang gesteld en nooit definitief beantwoord. En gelukkig maar: Doctor Who is de langstlopende, vreemdste en beste sf-serie ter wereld.

De vraag wie Doctor Who in hemelsnaam is, heeft voor iedere generatie kijkers een ander en toch vrij helder antwoord. Het is domweg de acteur die hem speelt. Of haar. Het concept van de serie is dat de Doctor een tijdreizende en alwetende figuur is die af en toe een andere gedaante aanneemt en in een telefooncel door ruimte en tijd reist ter lering en vermaak van het veelal jeugdige publiek. De Doctor weet meer dan jij, is een Timelord en heeft een zwak én het beste voor met de mensheid, maar heeft tegelijk geen erg hoge dunk van diezelfde mensheid. En de Doctor is altijd een vreemd, vrolijk en wat verstrooid type.

Die optelsom klinkt als een absurde, zelfs belachelijke opzet voor een tv-serie en dat is het ook. Maar het werkt, al heel lang en heel goed en is, qua thema’s die voorbijkomen, behoorlijk volwassen. Doctor Who is namelijk gericht op jongvolwassenen, niet op kleine kinderen, en ook voor volwassenen die jong van geest zijn is het kijken naar de Doctor een aangenaam tijdverdrijf. De huidige Doctor Who, die deze week aan zijn tweede seizoen begint, wordt gespeeld door Ncuti Gatwa. Hij is de vijftiende persoon die Doctor Who speelt. Dat kan en wordt door de kijkers gepikt doordat de Doctor af en toe nou eenmaal transformeert tot een nieuwe incarnatie: na een paar jaar is de acteur die de Doctor speelt het zat en komt er ‘dus’ een nieuwe Doctor. Hetzelfde principe als James Bond. Heel ongeloofwaardig maar ook verfrissend. De nieuwe Doctor was heel vaak een man, één keer een vrouw en nu een zwarte man. Hij bleek vorig seizoen ook zelf op mannen te vallen, wat een atoombommetje deed afgaan onder de vele fans; sommigen vonden dat de Doctor veel te ‘woke’ was geworden. Toch werkte het verhaaltechnisch prima, het was een geloofwaardige wending die precies paste bij deze Doctor. Iedere Doctor Who wordt gemaakt door de acteurs die hem/haar spelen en is op zijn/ haar eigen wijze geloofwaardig. Of ongeloofwaardig, op een aangename manier. De avonturen die de Doctor en zijn – bijna altijd vrouwelijke doch platonische metgezel – beleven zijn immer glorieus ongeloofwaardig, met veel duistere schurken, wereld-vernietigende complotten, spoken, buitenaardse wezens en robots. En dat reizen door tijd en ruimte werpt ook verhaal-technische vruchten af: als kijker hopte je in de afgelopen zestig jaar gemakkelijk van pakweg de Renaissance naar onherbergzame onbekende planeten.

Lees verder in VARAgids 15. Vanaf dinsdag 8 april 2025 op de mat, in de winkel en in de app. Nog geen abonnee?