Adder vrouwtje tongelt en drinkt op de Veluwe

“Bij een mooi meertje op de Veluwe zag ik een adder haar dorst lessen aan het heldere water”, schrijft filmer Trudy Langeveld. Het dier lijkt eerst even te ruiken door haar tong naar buiten te steken en buigt vervolgens haar kop naar het water om gulzig te drinken.

Je herkent deze gifslang aan de driehoekige kop, de zigzaggende rugtekening en de rode ogen met verticale, katachtige pupillen. Er zijn een aantal belangrijke verschillen tussen mannetjes adders en vrouwtjes adders. De mannetjes zijn vaak grijs of bruinachtig van kleur met een scherp afstekende zwarte streep over de rug. Vrouwtjes daarentegen zijn meestal lichtbruin gekleurd met een donkerbruine rug streep die wat minder hevig contrasteert dan bij de mannetjes adder. Ook zijn vrouwtjes adders wat groter.

Voor het dier begint met drinken, zie je hoe de gevorkte tong meermaals naar buiten schiet. Dit gedrag wordt ook wel tongelen genoemd. Dat doen adders en andere reptielen om te ruiken. Op het moment dat de adder haar tong naar buiten steekt, blijven er geurstofjes aan plakken. Vervolgens strijkt ze haar tong langs haar verhemelte, waar een geurzintuig zit dat de stofjes kan identificeren.  

De combinatie van de gespleten tong en het geurzintuig helpt de slang overigens ook om de richting van een geur te bepalen. De helft van de tong waar de meeste geurstofjes aan plakken, geeft aan waar de geur vandaan komt. Een soort ruiken in stereo eigenlijk. Dat komt enorm goed van pas tijdens het jagen.

De Veluwe is het op één na grootste gebied in Nederland waar nog adders voorkomen. De grootste populatie adders in ons land bevindt zich een stukje naar het Noorden, op de hoge zandgronden van Friesland en Drenthe. Verder zijn er nog twee kleine populaties te vinden in Overijssel en op de Meinweg in Limburg. Bij die laatste populatie nam het team van Maar Natuurlijk onlangs een kijkje. Die uitzending kun je hier terugkijken.

Vroeger kwamen adders ook voor in Noord-Brabant, Utrecht, Noord-Holland en Groningen. Helaas zijn deze populaties uitgestorven wegens versnippering van het habitat.

Ook iets moois gefilmd in de natuur? Stuur het ons op!

Bronnen: RAVON en Nemo Science Museum