AI hard op weg om grootste energieverbruiker te worden

Het gebruik van kunstmatige intelligentie groeit razendsnel over de gehele wereld. Toch blijft het energieverbruik dat daarmee gepaard gaat onderschat door gebrek aan transparantie en toezicht. Onderzoek van datawetenschapper Alex de Vries-Gao van het Instituut voor Milieuvraagstukken wijst uit dat AI op weg is een van de grootste energieverbruikers in de digitale wereld te worden.

Chatbots, zoekmachines en vertaaltools, dit soort AI-toepassingen worden steeds vaker gebruikt door bedrijven en consumenten. Om dit mogelijk te maken, draaien duizenden chips die enorme hoeveelheden rekenkracht leveren. Die zijn nodig voor blijven trainen van de modellen telkens opnieuw met nieuwe data. Het gebruik van een model - inference genoemd - gebeurt dagelijks op gigantische schaal. Volgens De Vries-Gao wordt het totale energieverbruik van AI daardoor fors onderschat.

Technologiebedrijven zoals Google, Microsoft en OpenAI geven nauwelijks inzicht in het energieverbruik van hun AI-systemen. In 2022 publiceerde Google dat AI verantwoordelijk was voor 10 tot 15 procent van het totale energieverbruik. De Europese AI Act verplicht bedrijven alleen voor de eerste trainingsfase van een AI-model om energiegebruik te rapporteren. Het daadwerkelijke gebruik, de inference, dat juist het grootste deel van het verbruik veroorzaakt, valt buiten die verplichting.

Omdat harde cijfers ontbreken, analyseerde De Vries-Gao de hoeveelheid stroom die deze AI-acceleratormodules verbruiken. Op basis van de wereldwijde productiecapaciteit van deze chips en kennis van de gebruikte modules, schat hij het realistische stroomverbruik van alleen de modules op 3 tot 5,2 gigawatt.

Voor volledige AI systemen die deze modules gebruiken, samen met de koeling die hiervoor nodig is in datacentra, kan het totale energieverbruik oplopen tot wel 9,4 gigawatt. Dat is het volledige stroomverbruik van Nederland. Met de verwachte verdubbeling van de productiecapaciteit in 2025 kan dat verbruik zelfs stijgen tot 23 gigawatt. Dat maakt AI tot een van de grootste energieverbruikers binnen de digitale infrastructuur wereldwijd.

Om goed zicht te krijgen op het werkelijke energieverbruik van AI zijn betere regels of verplichte rapportage nodig. De snelle groei van deze technologie botst met het behalen van klimaatdoelen en het terugdringen van het totale energieverbruik. Meer openheid moet overheden de mogelijkheid geven om effectief beleid te kunnen maken. Gebeurt dat niet, stelt De Vries-Gao, dan dreigt AI zich onzichtbaar te ontwikkelen tot een ongecontroleerde bron van energieverbruik en CO₂-uitstoot.

Bron: Vrije Universiteit Amsterdam