Atalanta wint! Iets meer vlinders tijdens de Tuinvlindertelling

Tot het laatste moment bleef het spannend welke soort zou winnen, want de tussenstand wisselde voortdurend. Uiteindelijk ging de atalanta er met de winst vandoor, met bijna 23.000 getelde vlinders. Het klein koolwitje en de dagpauwoog volgden op korte afstand. Hoewel er nog enkele tellingen kunnen worden ingevoerd, zullen de eindresultaten nauwelijks veranderen.

Van vrijdag tot en met zondag vond de jaarlijkse Tuinvlindertelling plaats. Het weer zat mee, en er werden meer vlinders geteld dan in de afgelopen jaren. Toch blijft het aantal ver achter bij de tellingen van 2009 tot en met 2016.

Luister naar het interview met Kars Veling van De Vlinderstichting tijdens de telling:

Het telweekend is een momentopname, en onderzoekers zien sinds 2009 duidelijke schommelingen tussen ‘goede’ en ‘slechte’ jaren. Het weer tijdens het telweekend en de vliegtijd van vlinders spelen daarbij een grote rol. Toch is de trend zorgelijk: goede jaren worden minder goed, en slechte jaren steeds slechter.

Tussen 2009 en 2016 lag het gemiddelde op ruim 16 vlinders per telling. Uitschieters waren 2013 met meer dan 28 vlinders en 2011 als dieptepunt met 10,5. Sinds 2017 ligt het gemiddelde veel lager, op slechts 8,4. Het beste jaar sindsdien was 2021 met ruim 10 vlinders per telling, terwijl 2024 het slechtste was met slechts 5. Met gemiddeld 9,8 vlinders zit dit jaar in die recente periode aan de positieve kant.

Zoals gezegd was de atalanta landelijk de meest getelde vlinder. Regionaal waren er echter duidelijke verschillen. In het westen kwam de atalanta het vaakst voor, terwijl in Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel de dagpauwoog domineerde. In het zuiden werd het klein koolwitje het meest geteld.

Opvallend is de terugval van de kleine vos. Deze vroeger veelvoorkomende tuinvlinder – en vier keer eerder de nummer één – werd dit jaar weinig gezien. Alleen in Noord- en Zuid-Holland, Groningen, Friesland en Flevoland haalde hij nog de top tien.

De koninginnenpage is tijdens de Tuinvlindertelling bijna 1000 keer doorgegeven. Deze grote, opvallend gekleurde vlinder kwam dertig jaar geleden alleen in Zuid-Nederland voor. Door klimaatverandering wordt hij nu in het hele land gezien, zelfs in de noordelijke provincies.

Een andere opvallende soort is de kolibrievlinder. Hoewel het een nachtvlinder is, is hij overdag actief en vaak in tuinen te vinden. Deze werd dit jaar meer dan 3500 keer geteld.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting
Bron: Nature Today