Badderende lepelaar legt kuif goed

"Deze lepelaar gaat helemaal op in zijn badderbeurt", schrijft natuurfilmer Saskia van Egmond. Ze kon deze badderende lepelaar mooi vastleggen bij het duinmeer Quakjeswater in Zuid-Holland. De vogel gaat met zijn lepelvormige snavel heen en weer over de veren. Daarna gaat de lepelaar op en neer en kopje onder. Dan opent hij zijn vleugels zodat het water elke plekje bereikt. Met zijn kop schudt hij heen en weer om het vuil en overtollige water eraf te halen.

Tijdens de schoonmaakbeurt van deze vogel zie je de dikke, afhangende kuif op de achterkant van de kop goed. Die hebben lepelaars alleen in hun broedkleed, zowel de mannetjes als vrouwtjes, om indruk te maken tijdens de paartijd. Na het broeden verliezen ze de kuif en de tijdelijke oranje markeringen op hun borst en keel.

Jonge vogels zijn wit van kleur, maar hebben zwarte vleugeluiteinden en een roze lepelvormige snavel. Ze hebben nog geen volwassen broedkleed ontwikkeld, en dus ontbreekt de kenmerkende geeloranje borstvlek. Kuikens die net uit het ei komen hebben een oranje snavel en poten. Binnen enkele weken veranderen de poten naar dezelfde zwarte kleur als die van volwassen exemplaren.

Deze vogel dankt zijn naam aan de bijzondere vorm van zijn snavel. Daarin zitten groeven met zeer gevoelige tastzintuigen waardoor hij ook in troebel water en in de nacht op de tast voedsel kan zoeken. Hij gaat met open snavel heen en weer in het water. Zodra hij een prooi voelt, klapt hij die dicht. Vervolgens positioneert hij die om het hapje achter in zijn keel te gooien. Hoe de lepelaar eten zoekt, zien we heel mooi in het filmpje van Mijke Braam, winnaar van Zelf Geschoten TV over de Waterwinbossen.