Bodemdaling wordt bodemgroei

De Raad voor de Leefomgeving kwam deze week met een advies aan het kabinet: zorg dat het inklinken en 'verbranden' van veenbodems wordt beperkt. Anders komen grote delen van Nederland straks te laag te liggen om de boel nog droog te kunnen houden. Bovendien stoot al dat oxiderende veen enorme hoeveelheden broeikasgas uit. Onderzoekcentrum B-ware zet daar een mooi perspectief tegenover: in plaats van droogmalen en laten krimpen, kun je veen ook vernatten en weer laten groeien. En boeren kunnen daar nog geld mee verdienen ook! 

Het probleem van het veen is dat de waterstanden in veengebieden laag worden gehouden, zodat er tractoren op het land kunnen rijden en koeien erop kunnen lopen. Maar veen dat droog staat 'oxideert' in de lucht. Daarbij verandert veen in het broeikasgas CO2 en daalt de bodem. Vervolgens moet de grondwaterstand nóg verder worden verlaagd om het land nog begaanbaar te houden. Een race naar de bodem, concludeert de Raad voor de Leefomgeving, die op termijn echt niet houdbaar is. 

In 2013 startte Landschap Noord-Holland in samenwerking met de provincie en met onderzoekscentrum B-Ware met het project 'Omhoog met het veen'. Door 'veenmosstekjes' te zaaien en het land te vernatten, toonden zij aan dat je veen weer kunt laten groeien. (Op de foto hierboven is te zien dat er bovenop de oude, donkerbruine veenlaag in een paar jaar een nieuwe laag is gegroeid!)

Omhoog met het veen was bedoeld als project om nieuwe natuur te creëren. "Maar het kan ook een goed alternatief zijn voor melkveehouders die in de problemen komen omdat hun land vernat zou moeten worden om de inklinking te beperken", zegt Bas van de Riet, onderzoeker van B-ware. "Met veenmos kun je een grondstof telen voor de potgrondindustrie. Die wordt nu vooral uit veengebieden in Duitsland gehaald, waarbij complete natuurgebieden worden afgegraven."  

Om de teelt van veenmos mogelijk te maken moet er wel een oplossing worden gevonden voor het probleem van het harde oppervlaktewater, zegt Gijs van Dijk van B-Ware. "In droge zomers kun je veenmos niet zomaar besproeien met oppervlaktewater. Dat is te hard. Maar met een experiment in het lab hebben we laten zien dat je dat probleem kunt oplossen door het water een beetje 'aan te zuren'. Daardoor kun je veenmos de eerste jaren door de droge zomers helpen en komt de commerciële teelt van veenmos weer een stapje dichterbij."

Meer informatie over het project 'Omhoog met het veen' staat hier.