Borstelwormen in de Hedwigepolder

Als eind 2018 de Hedwigepolder wordt teruggegeven aan de natuur, zal het er nog lang kaal blijven. Dat komt door de borstelwormen.

De Hedwigepolder is jarenlang een politiek heet hangijzer geweest: het is nu nog een stukje landbouwgrond, maar het wordt natuur. Het is compensatie voor het verlies van natuur als gevolg van de uitdieping van de Westerschelde in de jaren 90. Met uitdiepen raak je namelijk ondieptes kwijt, en dat zijn nu net de stukken met hoge natuurwaardes.
Eind 2018 wordt begonnen met de ontpoldering van de Hedwige. Eerst wordt het hele gebied eenmalig ingericht: paden gaan weg, sloten worden gedempt, bomen gekapt, oude kreken uitgegraven, extra kreken aangelegd; en vervolgens wordt de dijk weggehaald. Het water zal dan zoetjes aan binnensijpelen, en vanaf dat moment moet het gebied aan zelforganisatie gaan doen.

Hoe zal het gebied zich dan gaan ontwikkelen? Dat heeft het NIOZ onderzocht in opdracht van de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie. De voorspelling is dat het gebied nog lang kaal zal blijven als gevolg van de aanwezige borstelwormen, zogeheten zeeduizendpoten of zagers. Deze wormen trekken neervallende plantenzaadjes de grond in, wachten tot het zaadje ontkiemt, en eten vervolgens als een razende de zaailing op. Het zijn in feite tuinierende wormen, en geen zaadje krijgt de kans een plantje te worden.

Plantjes krijgen pas een kans als zich wortelstokken kunnen vormen, maar dat is een veel langduriger proces. Het gevolg is dat het zeker 100 jaar zal duren eer de Hedwigepolder er zo uitziet als het Verdronken land van Saeftinghe nu. Maar bedenk wel: dat is óók een proces van honderden jaren geweest.