Concert van nachtegalen in Castricum

De nachtegaal heeft een bijzondere zang maar een onopvallend verenkleed. Je hoort hem wel, maar ziet hem niet. In het Noordhollands Duinreservaat is misschien wel de grootste populatie nachtegalen van West-Europa te vinden. Dus trekt het Vroege Vogels-team er al vroeg op uit om deze bijzondere vogels niet alleen te horen, maar ook te zien.  

Nachtegalen zijn een van de luidste Nederlandse zangvogels, alleen de zanglijster zingt nog harder. Ze produceren allerlei verschillende tonen, fluitjes en trillers. Toch zie je deze rode lijst-soort bijna niet. Met haar bruine verenkleed valt de vogel niet echt op. Vooral niet tijdens de broedperiode. De nachtegaal broedt graag in het dichte struweel, in Nederland met name in de duinen. Nesten maakt deze vogel laag op de grond, goed verstopt tussen takken. De beste plek zijn bramenstruiken aan de rand van het bos.  

Om de duinen bij Castricum geschikt te maken, heeft PWN extra gelet op het beheer. Er is genoeg ruimte voor zonnige zomen langs de bosrand. In het Noordhollands Duinreservaat vind je de nachtegaal alleen in het zuidelijke deel. In het meest noordelijke deel zijn de duinen namelijk kalkarm. Van nature is er veel minder struweel in dit soort duintype te vinden, dus ook geen nachtegalen.  

Landelijk is het aantal nachtegalen afgenomen. In het oosten van het land komt dat door het verruigen van vegetatie. Langs de kust komt dat door verbossing en actief beheer voor verstuiving in de duinen. De vogels eten insecten die ze al zoekend op de grond vinden in het struweel.  

Nachtegalen leggen verre tochten af. Ze overwinteren in tropisch Afrika en keren in april terug. Ze trekken ‘s nachts. De mannetjes komen als eerste aan en claimen met hun luide gezang een territorium. Ze lokken daarmee de vrouwtjes. Na het broeden vertrekken ze half september weer naar Afrika, maar de vogels komen altijd terug naar de plek waar ze geboren zijn.