De algemene grote lijster op rode lijst

De grote lijster staat op de nieuwe Rode Lijst als een ‘kwetsbare’ soort. Dit klinkt minder erg dan ‘ernstig bedreigd’ of ‘verdwenen’, maar geeft toch stof tot nadenken. Hoe kan het dat zo’n algemene soort achteruit gaat?

De grote lijster is in januari al te horen. Hij komt vooral voor in het oosten van ons land. Toch komt hij hier al twintig jaar lang steeds minder voor. Om die reden is hij een van de nieuwkomers op de nieuwe Rode Lijst van Nederlandse broedvogels.

In 1870 kwam de grote lijster in Nederland terecht, breidde zijn broedgebied uit en werd het een algemene verschijning in Nederland. Maar vanaf 1995 keldert de populatie van de soort, vooral in de zuidelijke helft van Nederland. Het verspreidingsgebied is daarentegen even groot gebleven. Op dit moment zijn er ongeveer 13.000 tot 17.000 broedparen in Nederland.

De vraag is nu: Is de afname van de grote lijster te verklaren? Het is in iedergeval zeker dat het verlies van voedselgebied meedeelt. Op veel plekken waar de soort voorkomt zijn veel graslanden te droog of zit landbouw de vogels in de weg. Ook is de vogel gevoelig voor strenge winters, dan zakt de vogelstand. Ook in omliggende landen zijn de aantallen afgenomen, hier spelen echter heel andere factoren. In Spanje is het bijvoorbeeld de jacht en in Finland gaat de soort achteruit door de kap van oerbos.

Maar is er dan toch niet een overkoepelende factor die in het hele leefgebied van de soort een rol speelt? Het is in elk geval vastgesteld dat de eischalen van de grote lijster minder dik worden. Bij sommige andere vogelsoorten komt dit door een teveel aan stikstof in de omgeving van de vogels. Tot nu toe is dit een speculatie, maar zeker de moeite waard om te onderzoeken.

‘Grasland met lichte beweiding’ zijn nodig als voedselgebied voor de vogel. Je kunt zelf mogelijk heel concreet helpen. Heb je een grote tuin of erf, of ligt je tuin tegen andere tuinen aan? Dan kan je helpen door je gazon of weiland niet te vaak te maaien en verschillende grassoorten te zaaien. Hierdoor wordt het gras rijker aan insecten, slakken en wormen: belangrijke voedselbronnen voor de grote lijster. Ook zijn bomen van belang als broedplekken voor de vogel.

Ook de regering heeft een belangrijke rol. Algemene milieumaatregelen zijn volgens vogelbescherming direct nodig en niet pas als alle onderzoeken zijn afgerond en het voor veel soorten te laat is. De regering moet in gebieden het voortouw nemen en veranderingen stimuleren. Hierbij gaat het vooral over het gebruik van gif tegen insecten, en het terugdringen van de uitstoot van stikstof en fosfaat.

Bron: Nature Today