De on-Friese zandruggen van Gaasterland

Het golvende landschap van Gaasterland doet je denken aan de Veluwe of Limburg, totdat je op de rand van de kliffen staat en uitkijkt over de IJsselmeerkust. Dan zie je dat je in Zuidwest-Friesland staat.

Het golvende landschap van Gaasterland is ontstaan in de voorlaatste ijstijd, ongeveer 150.000 jaar geleden. Toen schoof een dikke laag ijs vanuit Scandinavië over Noord-Nederland. Als een soort bulldozer duwde het ijs de bodem voor zich uit. In dat ijs zat ook een enorme hoeveelheid stenen, zand en klei. Waar het ijs tot stilstand kwam, ontstonden wallen. Door de druk van het ijs werd zand en klei samengeperst tot een compacte massa, genaamd keileem. Gaasterland ontleent zijn naam aan de door het ijs ontstane zandruggen: gaast betekent zandige hoogte. 

Naast de ijstijd is het landschap van Gaasterland gevormd door de Zuiderzee. De zandruggen van Gaasterland vormden een natuurlijke zeewering. Bij een storm sloeg de Zuiderzee stukken van de heuvels af en zo ontstonden er kliffen met kale en steile hellingen. Door de aanleg van de Afsluitdijk in 1932 verminderde de golfslag. De steile wanden werden schuiner door verbrokkeling en raakten begroeid, net als het strand voor de kliffen.

Zand en keileem zorgen voor bijzondere natuur in dit stukje Friesland. Zo huist er een grote populatie dassen en groeien er oude bossen op de zandheuvels. Milouska en Menno verkennen de oude, prachtige loofbossen, kliffen en heuvels in het gebied. 

Vroege Vogels TV, 19.35 uur op NPO2