Schone leefomgeving is een mensenrecht

Wanneer duurzaamheid opgenomen wordt in de Grondwet kan er een effectiever klimaatbeleid gevoerd worden. Nieuwe regelingen kunnen daaraan getoetst worden. Nu maakt Nederland vaak afspraken die het in de praktijk niet nakomt.  Dat zegt Barbara Oomen, jurist en PvdA kandidaat voor de Tweede kamer. 

Al eerder riep de Schotse advocaat Polly Higgins het begrip ecocide in het leven:  de grootschalige vernietiging en beschadiging van ecosystemen - op de agenda als misdaad tegen de wereldvrede. Zij is ook het brein achter het Europees Burger Initiatief om Ecocide als misdaad strafbaar te stellen in Europa. Volgens Oomen heeft het strafrecht beperkingen als het gaat om duurzaamheid, omdat het hierbij alleen om strafbare feiten kan gaan. Opname in de Grondwet benadrukt dat het gaat om grondrechten.

Steeds meer mensen weten de weg naar de rechter te vinden om een overheid te dwingen tot een duurzamer beleid. Baanbrekend was de zaak die Urgenda aanspande tegen de overheid. Deze klimaatzaak was de eerste rechtszaak in Europa waarbij een NGO de overheid voor de rechtbank aansprak op de gevaarlijke gevolgen van klimaatverandering en stelde dat de overheid een zorgplicht heeft. Zoals bekend is de eis van Urgenda gehonoreerd: de Hoge Raad stelde dat niet optreden tegen gevaarlijke klimaatverandering neerkomt op een schending van mensenrechten.

En Johan Vollenbroek, voorzitter van een kleine milieuactiegroep Mobilisation for the Environment (MOB), stapte vorig jaar met succes naar het Europese Hof om te protesteren tegen het Nederlandse stikstofbeleid. Duizenden bouw- en infrastructuurprojecten, waaronder de uitbreiding van vliegveld Lelystad, moeten nu worden stilgelegd of afgeblazen.