Eva Hoeke: Miezemausen

Toen columnist Eva Hoeke zichzelf zag door de ogen van haar kinderen, beviel haar dat niks: "Was ik dat, die daar met het zweet op mijn lip een glas over een hooiwagen schoof?" Deze angst wilde zij niet doorgeven aan haar kinderen en besloot haar arachnofobie - angst voor spinnen en spinachtigen - te overwinnen. Maar hoe doe je dat?

Lees hieronder de gehele column:

Ik herinner me drie scènes.

Scène 1: in de auto op de A2, 100 kilometer per uur, en toen ineens die enorme langpoot die vanuit het niets over het dashboard kwam, en in rap tempo richting stuur kroop.

Scène 2, een zomeravond, eind augustus, ik nog net zag hoe zo’n grote grijsbruine spin onder de bank verdween.

En de derde, een heel oude, twintig, misschien wel dertig jaar geleden, toen ik middenin de nacht thuiskwam, stuk in mijn kraag, veel te laat, en toch nog mijn vader wakker moest maken om de kruisspin weg te halen die voor de deur hing.

Drie scènes, drie keer paniek. En waarom, géén idee. Van mijn moeder had ik het niet, die komt uit een hoveniersgezin van dertien kinderen, dan is er helemaal tijd om te gaan zitten miesemausen over zoiets als een spin. Mijn vader dan? Ook niet, die had respect voor alle vormen van natuur, enkele mensen daargelaten, dus ook hem trof geen blaam. De tijdsgeest dan, opgroeien met Arachnophobia als ultieme horrorfilm? Of misschien gewoon de mores op het schoolplein, waar zesdeklasser Harold spinnen de poten uittrok, en het altijd de coolste meisjes waren die dan om het hardst gilden, in de hoop dat hij achter hen aankwam en daarbij de spin vergat. Achter mij kwam Harold nooit aan.

Nu is ouder worden, jezelf overwinnen.

Je ego, je angsten, je neigingen, je lakse zelf of juist je gespannen snaar, je moet ervan af, want een goed leven is een vrij leven, en een vrij leven is een leven waarin je jezelf niet voortdurend in de weg zit. Hoe doe je dat?

Heel simpel, door kinderen te krijgen.

Want door de ogen van een kind zie je ineens jezelf, en wat ik zag beviel me niks. Was ik dat, die daar met het zweet op mijn lip een glas over een hooiwagen schoof? Waren dat mijn geluiden, vijandig, hijgend, bibberig? Was dit werkelijk wat ik door wilde geven aan mijn dochters?

Nee, natuurlijk niet. Ze zouden nog duizend dingen moeten overwinnen, duizend dalen door en duizend bergen over, hoe gingen ze dat doen als ik ze voorleefde dat je bij zoiets onschuldigs al kon kapseizen?

En dus deed ik wat elk mens een paar keer in zijn leven zou moeten doen: ik pakte mezelf bij kop en kont. Voortaan, besloot ik, zou ik bij de aanblik van een spin een stiff upper lip trekken, geruststellende dingen zeggen als: o, dat is alleen maar een spinnetje, en het ding in kwestie kordaat, maar vriendelijk naar buiten begeleiden. Positieve affirmaties, kortom, geheel tegen de tijdsgeest in niet ten bate van een goedgevulde bankrekening of een vleiend zelfbeeld, maar ten bate van een ander, levend wezen.

En verdomd als het niet waar is, je blijkt jezelf dus inderdaad te kunnen resetten.

Hoe minder soesa ik van spinnen maakte, hoe minder ik van ze walgde, en hoe minder ik van ze walgde, hoe milder ik naar ze kon kijken. Zag ik ineens dat niet ik, maar zíj bang zijn. Dat niet zij de boel verstoren, maar ík. En dus zie ik spinnen inmiddels niet langer als indringers, maar als dieren. Kleine dieren weliswaar, met betrekkelijk veel poten, erg lange poten ook.

Maar toch, dieren. En om dieren moet je je een beetje bekommeren, dat is me wél voorgeleefd. En zo is de code toch weer wat het altijd is: morele betrokkenheid bij de ander, oftewel: mededogen.

Zelfs voor spinnen.