Gemummificeerde drol als foto van een landschap

Meer dan een eeuw lag ‘ie te verstoffen in een la in het museum. Maar nu heeft ‘ie dan toch zijn geheimen prijsgegeven: Uit een gemummificeerde drol van een Chileense reuzengrondluiaard, zijn stuifmeelkorrels gehaald die van alles vertellen over het dieet van het dier én over het landschap waarin hij leefde.

De drol werd meer dan honderd jaar geleden gevonden in een Chileense grot. Door omstandigheden verdween hij in een la van het Zoölogisch museum in Amsterdam en later in de archieven van Naturalis. Daar werd hij min of meer bij toeval uit de vergetelheid gehaald door paleontoloog Dick Mol. Samen met de conservator van het museum, schakelde hij stuifmeelonderzoeker Bas van Geel van de Universiteit van Amsterdam in, om te zien of die nog kon achterhalen wat het dier had gegeten. Met een appelboor haalde die een stukje uit de gemummificeerde drol, om die onder de microscoop te bekijken. 

Uit de analyse bleek dat de reuzengrondluiaard onder andere aardbeien had gegeten. Van Geel: "Doordat we stuifmeelklontjes vonden, werd het duidelijk dat dit geen stuifmeel was dat toevallig op het eten van het dier was gewaaid. Die klontjes duiden erop dat hij écht aardbeien at." Dit onderzoek leert volgens Van Geel niet alleen wat over het dieet, maar indirect over het landschap in de ijstijd, toen dit dier in Zuid-Amerika rondliep.

De (nu uitgestorven) reuzengrondluiaard was een dier dat, heel anders dan de moderne, boombewonende luiaard, op de grond leefde. Daar scharrelde hij zijn eten bij elkaar dat bestond uit allerlei planten; en aardbeien dus. "Als ze op hun achterpoten stonden konden ze met gemak twee meter hoog worden", vertelt paleontoloog Mol. Onder zijn begeleiding maakte kunstenaar Jaap Roos voor het museum Historyland in Hellevoetsluis ooit onderstaand model. De drol die nu is onderzocht bleek 15 duizend jaar oud. Hij werd dus in het staartje van de laatste ijstijd gedraaid.

De les van het jongste poeponderzoek is volgens Dick Mol dat je niet alleen op expeditie moet naar Chili of andere hotspots van fossielen, maar vooral ook moet kijken wat er al in musea ligt. "In de stukken die nu misschien liggen te verstoffen is nog heel veel te ontdekken", aldus Mol.