Halsrib van Wolharige neushoorn geeft inzicht uitsterving

Onderzoekers van Naturalis hebben ontdekt dat een hoog percentage van de wolharige neushoorns in het Laat Pleistoceen een halsrib had terwijl die bij de tegenwoordige neushoorns niet voorkomen. Deze ontwikkelingsstoornis is een teken van een kwetsbare gezondheid, die waarschijnlijk heeft bijgedragen aan de neerwaartse spiraal die uiteindelijk heeft geleid tot het uitsterven van de soort. 

Onderzoekers, Alexandra van der Geer en Frietson Galis, hebben een hoog percentage (15.6%) halsribben ontdekt bij de uitgestorven wolharige neushoorn. Halsribben zijn ribben aan de zevende en laatste halswervel, die daar van nature niet horen. Galis en collega's vonden al eerder een zeer hoog percentage halsribben bij de wolharige mammoet vergeleken met olifanten van nu. Frietson Galis: De aanwezigheid van halsribben in de wolharige neushoorn en mammoeten wijst op een kwetsbare gesteldheid die veroorzaakt is door ongunstige omstandigheden en inteelt die het proces van uitsterven versneld hebben.

Net zoals bij de wolharige mammoet is het niet zeker waarom deze grote planteneters uitstierven. Mogelijke factoren zijn onder andere klimaatverandering en de daarmee gepaard gaande verandering van de flora, jacht door de mens en ziektes. Deze factoren veroorzaken samen een neergaande spiraal richting uitsterven. Van der Geer: “Om dreigend uitsterven van de huidige biodiversiteit beter te kunnen voorspellen en in kaart te kunnen brengen is het belangrijk meer te weten over uitgestorven soorten. Wat wij hebben gevonden levert hieraan een bijdrage.” 

 Vandaag de dag wordt het gros van de grote en middelgrote herbivoren met uitsterven bedreigd. Met name neushoorns staan er slecht voor. De westelijke zwarte neushoorn is bijvoorbeeld uitgestorven sinds 2006, en van de Javaanse neushoorn leven nog maar 50 exemplaren in een natuurpark. Van der Geer: “Weliswaar vonden we geen afwijkingen in de wervelkolom bij de huidige neushoorns in museumcollecties, maar deze collecties zijn minstens tientallen jaren oud, sommige ouder dan een eeuw.” Destijds ging het goed met de neushoorns, waardoor dit geen absolute duidelijkheid kan bieden. In beeld brengen van afwijkingen aan de wervelkolom van de tegenwoordige neushoorns zou ons kunnen helpen de gezondheid van neushoorn populaties te bepalen om zo vroeg mogelijk aanwijzingen te verkrijgen over het mogelijke begin van uitsterving.

Bron: Naturalis  Biodiversity Center