“Limburg meest fascinerende provincie qua geologie”

Wie aan de geologie van Limburg denkt, denkt al snel aan het krijtgesteente en de mijnen. Maar Limburg is veel rijker dan dat. Dat bewijst Van Mookerheide tot Sint-Pietersberg, een nieuw naslagwerk over de Limburgse geologie. Verslaggever Gert Elbertsen is met twee auteurs in groeve Spaubeek. 

“Ik denk dat van alle provincies Limburg de meest fascinerende geologie heeft”, zegt Piet Blankers. Samen met Ad Havermans deed hij de eindredactie van het boek. “Limburg is landschappelijk ontzettend divers. We hebben stuwwallen in het noorden, veen in het westen, maasterrassen ten oosten van de Maas, rivierduinen boven Venlo, de rivierafzettingen van ‘Moeder Maas’ en natuurlijk het Zuid-Limburgse heuvelland. Al is dat geologisch gezien geen heuvelland, maar een dalenlandschap. Rivieren en beken hebben daar dalen uitgesleten in een vlak plateau.”

Eigenlijk mist Limburg alleen de zeekleigebieden. “Maar als ik een beetje foetel [Limburgs voor valsspelen] hebben we die ook”, vertelt Piet met een knipoog. “In de ondergrond hebben we zee-afzettingen van zo’n 10 miljoen jaar oud. Deze zijn zichtbaar in open groeven, zoals groeve Spaubeek”

“Groeve Spaubeek is mooi voorbeeld van de diverse geologie van Limburg”, zegt Lei Nelissen terwijl we de, inmiddels inactieve, groeve binnenlopen. Lei is vanaf zijn kinderjaren gefascineerd door stenen, fossielen en aardlagen en prijst zich gelukkig met deze groeve als zijn spreekwoordelijke achtertuin.

“In dit geologische monument kun je in één oogopslag miljoenen jaren aardgeschiedenis zien”, zegt Lei terwijl hij wijst naar een kale steilwand: “Deze 20 meter dikke witte laag zijn de zee-afzettingen van zo’n 10 miljoen jaar oud. Daarboven vinden we een dun laagje bruinkool, dan afzettingen van de Maas en daarbovenop weer een dikke laag löss. Tijdens de laatste ijstijden is dat löss hier door de wind terecht gekomen.”

“Löss is een mooi voorbeeld van de relevantie van geologie”, aldus Piet. “Löss is erg vruchtbaar en dus uitermate geschikt voor akkerbouw en fruitteelt. Uiteindelijk is geologie, de dode natuur, de basis. De levende natuur en de mens zijn afhankelijk van de geologie. Met ons boek proberen we mensen enthousiast te maken voor die basis, zodat uiteindelijk de geologie, maar ook alles wat erop leeft beter beschermd wordt.”

Van Mookerheide tot Sint-Pietersberg, de fascinerende geologie van Limburg is geschreven Piet Blankers, Ad Havermans, Hans de Jong, Paul Kisters en Lei Nelissen en vormgegeven door Wim Jacobs en Marcel van der Voort. Het boek wordt uitgegeven door Stichting Natuurpublicaties Limburg en het Koninklijk Natuurhistorisch Genootschap in Limburg.