Maatregelen tegen verontreiniging Maas niet toereikend

De huidige maatregelen om het water van de Maas te beschermen tegen schadelijke stoffen zijn niet toereikend. Drinkwaterbedrijven moeten nog te vaak de inname van Maaswater staken omdat het verontreinigd is. Dat komt naar voren uit een rapport van RIWA-Maas, de vereniging van Nederlandse drinkwaterbedrijven die gebruikmaken van de Maas. Directeur Maarten van der Ploeg van RIWA-Maas zegt dat de rivier extra kwetsbaar is voor illegale lozingen als er weinig water wordt afgevoerd. "Lage rivierafvoeren zullen door het veranderende klimaat naar verwachting vaker en langduriger voorkomen. Juist dan is extra bescherming nodig", aldus Van der Ploeg.

Bij de methode die Nederland gebruikt om rivierwater tegen lozingen te beschermen, is het uitgangspunt dat een lozing 90 procent van het jaar aan de milieukwaliteitseisen voor oppervlaktewater voldoet. In de periodes dat de Maas weinig water afvoert, in theorie 10 procent van het jaar, hoeft dit niet. In de praktijk blijkt dat er tijdens droge zomers veel langere periodes zijn waarin weinig water wordt afgevoerd. "Lozingen kunnen zo een grotere en langdurigere negatieve invloed op de waterkwaliteit hebben dan in de vergunning is voorzien", aldus RIWA.

De vereniging van drinkwaterbedrijven verwijst naar recente gebeurtenissen om te onderstrepen dat de bescherming van het rivierwater moet worden verscherpt. In augustus was er een lozing van het bestrijdingsmiddel propamocarb bij Luik. De concentraties waren zo hoog dat Waterleiding Maatschappij Limburg (WML) de inname van Maaswater moest staken. Voor de drinkwaterproductie in Nederland was de rivier daardoor langdurig ongeschikt.

In juli werd een ontwerpvergunning gepubliceerd voor het lozen van industrieel afvalwater met PFAS via het riool in Weert. Dat water komt uiteindelijk in het Nederlandse deel van de Maas terecht, met verstrekkende gevolgen voor het milieu en de samenleving, meldt RIWA.

De drinkwaterbedrijven willen dat snel in kaart wordt gebracht welke stoffen er zitten in het afvalwater dat bedrijven lozen in het stroomgebied van de Maas. Vooral van bedrijven die afvalstoffen via de riolering lozen, is in Nederland weinig tot niets bekend. "Het is essentieel dat bevoegde gezagen zich maximaal inzetten om emissies van schadelijke stoffen te voorkomen", aldus Van der Ploeg. "Zonder deze inzet is een effectieve bescherming van de Maas als bron van drinkwater voor 7 miljoen mensen onmogelijk."

De Maas is niet de enige rivier in Nederland waar strengere maatregelen voor moeten komen. Ook in het stroomgebied de Rijn komt lithium vaker in het water terecht doordat er steeds meer batterijen worden geproduceerd. Nederlandse drinkwaterbedrijven willen dat er een Europese kwaliteitsnorm komt voor lithium in oppervlaktewater. Samenwerkingsverband RIWA-Rijn deed deze oproep namens hen in een brief aan de Europese Commissie. De bedrijven vrezen dat de hoeveelheid lithium in de Rijn de waterkwaliteit en drinkwatervoorziening in Nederland bedreigt.

Het RIVM stelde in 2023 vast dat 11 microgram lithium per liter oppervlaktewater de veilige grens is voor zoetwaterorganismen. Maar RIWA-Rijn meldt in zijn jongste jaarrapport dat de hoeveelheid lithium bij Lobith, waar de Rijn Nederland binnenstroomt, 13 microgram per liter bedraagt.

Bron: ANP