Nieuwe duinen op oude bollenvelden

Het duingebied tussen Callantsoog en Den Helder is heel erg smal en daardoor kwetsbaar. De smalle duinstrook is maar ongeveer 300 meter breed. Daarachter begint meteen de polder met bollenvelden. Daarom proberen ze hier de natuur te verstreken door nieuwe natuurgebieden in te richten in de polder. 

Dat het duingebied hier zo smal is, heeft alles te maken met de ontstaansgeschiedenis. Voor 1600 leek dit stuk van Noord-Holland op het huidige Waddengebied met kwelders en slikplaten. Maar toen begonnen de mensen het gebied in te polderen. Er werd een zanderige dijk aangelegd tussen Callantsoog en Den Helder. Voor de dijk groeide een duingebiedje aan. Achter de dijk kwamen polders voor landbouw.  

Voor de aanleg van de dijk was het duingebied dynamisch en afwisselend. De zee had grip op het landschap. Af en toe waren er overstromingen, duinen groeiden aan, verstoven, verplaatsten en erodeerden. Het telkens veranderende landschap was perfect voor pionierssoorten, soorten die zich graag vestigen op een kaal gebied. Vogels als de visdief en stern maakten hun nestjes in het open gebied. Duinviooltjes ontkiemden op het open zand. Er ontstonden tijdelijke poelen waar rugstreeppadden in konden opgroeien. 

Met het vastleggen van de natuur met de aanleg van de dijk, verdween de dynamiek grotendeels. Er is nu minder verstuiving, waardoor de duinen minder verjongen. Dat betekent hogere vegetatie, waardoor de duinen verruigen en minder aantrekkelijk zijn voor soorten als de tapuit. Daarom proberen ze nu de dynamiek in en buiten de duinen terug te brengen. 

In de duinen mag het zand weer stuiven. Dat is voor veel soorten heel fijn. Zoals de zandhagedis, die graag op het zand ligt te zonnen. Of bepaalde insecten, die in het zand nestelen. Buiten de duinen is op oude landbouwgrond nieuwe natuur gemaakt. De rijke grond is afgeplagd tot de zandige bodem. Het land is ook natter gemaakt. Nu broeden op de oude bollenvelden kolonies visdieven en kokmeeuwen, maar ook weidevogels als kluten en tureluurs. Én flora die je normaal in vochtige duinvalleien vindt, groeit hier spontaan. Daardoor staan de oude bollenvelden nu weer vol met orchideeën. 

Kijk zaterdag 10 september 2022 naar de uitzending over de Noordduinen om 19.50 uur op NPO 2!