Nigeriaanse olieramp, Shell faalt ernstig bij opruimen

Shell en andere oliebedrijven hebben de immense olievervuiling die ze hebben veroorzaakt in de Nigerdelta ruim 9 jaar na een vernietigend VN-rapport nog altijd niet opgeruimd. Uit het rapport 'No Clean-Up, No Justice' blijkt dat de rivierdelta is nog altijd 'onleefbare olie-hel' is.

Pas 11% van de vervuilde gebieden is aangepakt en geen enkel gebied is inmiddels vrij van vervuiling. De VN stelde in 2011 vast dat het drinkwater ernstig vervuild was met kankerverwekkende stoffen tot wel 900x boven de toegestane waarde. De bevolking in grote delen van de Nigeriaanse rivierdelta nog altijd is aangewezen op ernstig vervuild drinkwater.

Wanneer start de grote schoonmaak?

Na jarenlange protesten over de voortdurende olielekken, slechte gezondheidssituatie en mensenrechtenschendingen in het gebied kwam UNEP - het VN-milieubureau in 2011 met een alarmerend rapport UNEP berekende dat het opruimen van de schade 1 miljard euro zou gaan kosten. De Nigeriaanse overheid richtte daarop een speciale schoonmaakorganisatie op (HYPREP) die de schade van ruim een halve eeuw vervuiling voortvarend moest aanpakken. Shell belangrijke management en adviserende functies binnen HYPREP. Voor het nieuwe rapport hebben de vier milieu- en mensenrechtenorganisaties gekeken wat er van de aanbevelingen van de VN terecht is gekomen.

Volgens Godwin Ojo van het Nigeriaanse ERA is de bevolking van de Nigerdelta helemaal klaar met de falende aanpak van Shell. Ojo: “Na 9 jaar loze beloftes over de aanpak en tientallen jaren vervuiling gaan de mensen in Ogoniland niet alleen dood omdat ze dagelijks giftige dampen inademen, met olie vervuilde vis eten en van olie vergeven water moeten drinken. Ze zijn ook ziek van het wachten op gerechtigheid. Shell en de Nigeriaanse overheid moeten erkennen dat het HYPREP schoonmaakproject in de huidige vorm is mislukt. Het moet nieuw leven worden ingeblazen door er deskundige technici en strategen op te zetten en de gemeenschap er serieus bij te betrekken.”

Uit het rapport blijkt onder meer dat de opdracht voor het opruimen van olie onder andere ging naar een pluimveehouderij, een palmolieboer en een ‘modehuis annex autohandel’. Waar de $30 miljoen die inmiddels is uitgegeven precies aan is besteed, is nauwelijks terug te vinden: jaarplannen, budgetten, jaarrapportages en audits met betrekking tot de status van het schoonmaakproces zijn er niet.

Grootste olieramp ter wereld

De olieramp in Nigeria is inmiddels de grootste ter wereld. Al 60 jaar lekt er dagelijks olie op het land en in de rivieren. In 2011 kwam UNEP met een pakket spoedmaatregelen nadat de verwoestende impact van de olie industrie in de Nigerdelta in kaart had gebracht. Het nieuwe onderzoek laat zien dat van die noodmaatregelen onder invloed van Shell en de Nigeriaanse overheid niets terecht is gekomen. De organisaties stellen de positie van Shell in HYPREP vanwege de belangenverstrengelingen ter discussie en stellen dat het bedrijf zijn rol moet opgeven. 

Shell voor de rechter

Shell staat dit jaar een aantal keer voor de rechter voor olievervuiling en klimaatschade die het bedrijf aanricht. Op 23 juni 2020 in het Verenigd Koninkrijk3 over de vervuiling in Ogoniland, op 8 oktober 2020 in Nederland voor het hoger beroep in de rechtszaak die vier Nigeriaanse boeren samen met Milieudefensie tegen het bedrijf aanspanden en op 1, 3, 15 en 17 december 2020 voor het aanrichten van klimaatschade in de Klimaatzaak met 17000 mede-eisers tegen Shell.

Lees meer over de kernpunten uit het rapport 'No-Clean-Up, No Justice'
Dit rapport is samengesteld door Milieudefensie, het Nigeriaanse Environmental Rights Action (ERA), Amnesty International en Friends of the Earth Europe.

Bron: Milieudefensie