Nijlpaard en Grottenleeuw | Zo klonk Nederland #6

Knorrende nijlpaarden, bronstige damherten en brullende grottenleeuwen. In de podcastserie ‘Zo klonk Nederland’ horen we hoe de Nederlandse natuur vroeger klonk. Regelmatig zijn daarin paleontoloog Dick Mol en verslaggever Gert Elbertsen te horen. Ze zijn samen te gast in de radiostudio van Vroege Vogels.

Het tweede seizoen van ‘Zo klonk Nederland. Van tapir tot grottenleeuw’ is te beluisteren via de gratis NPO Luister-app, via één van de andere podcastapps en via de website van NPO Radio 1.

In de laatste aflevering van het tweede seizoen maken we een audio-tijdreis van 120.000 tot 100.000 jaar geleden. We starten in de laatste tussenijstijd, een warme periode die qua klimaat behoorlijk op de huidige tijd lijkt. Alleen vinden we hier nijlpaarden, bosneushoorns, waterbuffels en bosolifanten. Zo’n 116.000 jaar geleden wordt het plots kouder en breekt een nieuwe ijstijd aan, Nederland verandert in een koude, droge steppe waar we wolharige mammoeten en -neushoorns tegenkomen.

Vaak wordt aangenomen dat er twee duidelijk te onderscheiden diergemeenschappen zijn: één van de koude ijstijden, en één van de warmere tussenijstijden. “Nijlpaarden en bosolifanten associëren we altijd met warme periodes”, vertelt Dick Mol. “Maar deze dieren worden ook wel gevonden in de ijstijden”. Samen met Frans Roescher doet hij nu onderzoek aan fossiele nijlpaarden. “We zijn verschillende collecties in Nederland en Duitsland met nijlpaardfossielen afgegaan en proberen deze fossielen nu te dateren. Zo hopen we een beter beeld te krijgen van wanneer precies hier nijlpaarden voorkwamen.”

Het onderzoek loop nog, dus Dick durft nog geen keiharde conclusies te trekken. “We weten dat nijlpaarden beter tegen koude kunnen dan soms wordt aangenomen. Zolang het water waarin ze leven niet bevriest weten ze zich prima te redden. Mijn verwachting is echter niet dat wolharige mammoeten en nijlpaarden naast elkaar hebben geleefd. IJstijden waren namelijk niet alleen maar ijskoud, maar hadden ook warmere periodes. Ik vermoed dat nijlpaarden zodra het wat warmer werd vrij snel naar het noorden optrokken.”

Afgelopen seizoen van ‘Zo klonk Nederland’ waren Dick Mol en verslaggever Gert Elbertsen iedere aflevering te horen. “Het is altijd een feest om met Dick op pad te gaan”, vertelt Gert. “Voor de opnames gaan we altijd naar een natuurgebied dat zoveel mogelijk lijkt op de tijd die we gaan behandelen, maar we moeten wel acteren dat we bepaalde uitgestorven dieren zien. Het blijft best lastig je in te leven in de natuur van lang geleden. Dick ziet het echt voor zich en neemt je daarin mee. Dat helpt enorm bij het opnemen van de podcast.”