Nikki Dekker: Zonnebrand

Watervlooien hebben na twee dagen blootstelling aan zonnebrand moeite om zich door het water te navigeren. Iets om over na denken als je voor het zwemmen een extra laagje op smeert, aldus columnist Nikki Dekker.

Lees hieronder de gehele column:

Als zwemmer lig ik altijd met m’n gezicht in het water. In het vroege voorjaar zie ik de rietstengels groeien, de waterplanten die als struiken vanuit de diepte omhoogrijzen, de scholen baarzen en rietvoorns, of een brasem die sukkelig als een puber bij de steiger rondhangt.

En toch blijft het me verrassen, hoeveel er gebeurt onder het wateroppervlak, dat van boven zo egaal bruinblauw lijkt. Toen ik laatst in m’n eentje een tochtje maakte, doemden er halverwege vanuit het niets zo zes karpers onder me op. Ik schrok me wezenloos.

Terwijl ik ze toch al veel vaker heb gezien, ook dicht in de buurt van andere zwemmers, zelfs rustig laverend tussen de trappelende kinderbenen. Als die konden zien dat er vissen ter grootte van teckels hen op enkele centimeters passeerden, waren ze denk ik huilend en gillend weggerend. De karper niet, die zwemt stoïcijns door. De vis is wel wat gewend, van ons.

Alles went, behalve zonnebrand crème. We zijn ons bewust van de risico’s van eindeloos zonnebaden, en we weten dat je in het water nog sneller verbrandt, dan op het land. En dus smeren we voor we gaan zwemmen nog snel een extra laagje op. Een laagje dat direct weer van ons afspoelt.

Canadese wetenschappers hebben in kaart gebracht wat zonnebrandolie in zoet water aanricht, of in ieder geval, wat het doet met de watervlooien. Na twee dagen blootstelling hebben de minuscule kreeftjes moeite om zich door het water te navigeren. En na twee weken zijn ze dood. En dat veroorzaakt natuurlijk een kettingreactie, want kleine vissen in het water leven van watervlooien, en grote vissen leven van kleine vissen, en zó dondert dat hele ecosysteem in elkaar.

Als het andersom zou zijn, als er dieren waren die gedurende de zomer onze leefomgeving binnendrongen met schadelijke stoffen waardoor we ons oriëntatievermogen verloren, en zelfs aan konden sterven, hadden we die beesten allang verdelgd. Zie de eikenprocessierups, zie de bedwants, zie de rat. Maar we zijn mensen, dus we zullen niet inleveren: we blijven naar het water trekken, we blijven zwemmen, we blijven smeren.

Maar misschien kunnen we er een ietsiepietsie mee minderen? Misschien kunnen we weer, net zoals vroeger, toen we kleine kinderen met verbrande schouders waren, in katoenen T-shirts in de plas poedelen? Of als we dan smeren, het in ieder geval niet doen vlak voor we het water in gaan. Smeer voor jezelf, niet voor de watervlooien. Zoiets.

En, als steek eens je hoofd in het water, als je durft, en kijk wat er onder je benen allemaal gebeurt.