Herrie in de zee slecht voor walvis

Op een groot milieucongres voor de wereldwijde scheepvaart is deze week de overlast van onderwatergeluid in zee op de kaart gezet. Uit onderzoek blijkt dat geluiden van met name schepen enorm verstorend kunnen zijn voor walvisachtigen. Zo raken ze gedesoriënteerd of worden ze in het ergste geval zelfs doof.

Uit een studie van het WNF blijkt dat de scheepvaart een steeds grotere bedreiging vormt voor walvissen. De afgelopen twintig jaar is de wereldwijde scheepvaart met driehonderd procent toegenomen. En daarmee ook het onderwatergeluid dat door dit toegenomen verkeer wordt veroorzaakt. Verder blijkt dat vaarroutes overlappen met het leefgebied van walvissen waardoor er vaker aanvaringen tussen schepen en walvissen voorkomen.

Vooral grote walvissen zoals de blauwe vinvis, bultrug, noordkaper en de potvis worden getroffen door aanvaringen met verwondingen en de dood tot gevolg. Ook in Nederland komt dit voor, zo zijn er wel eens schepen met een dode walvis op de boeg de Rotterdamse haven binnen gevaren. ‘Wanneer schepen snel door de gebieden varen, zijn walvissen vaak niet in staat om op tijd uit de vaarroute van een schip te zwemmen. Dit verhoogt het risico op een aanvaring met alle gevolgen van dien. Walvissen lopen ernstige verwondingen op en gaan daar vaak aan dood’, aldus Nathalie Houtman, oceanenexpert van het Wereld Natuurfonds.

Volgens Houtman is onderwatergeluid een toenemend probleem: ‘Als het lawaai constant aanwezig is of altijd op een hoog niveau kan dit walvissen, dolfijnen en bruinvissen heel erg hinderen. Dieren vertrekken uit hun leefgebied, ze stoppen met eten, hun gehoor wordt beschadigd en ze kunnen niet meer met elkaar communiceren, wat cruciaal is voor de voortplanting en het contact met hun jongen. Het volume en de hoeveelheid aan geluid moet flink verminderen’.

Het WNF beschrijft in haar recente rapport 'Scheepvaart- en onderwaterlawaai' wereldwijd tien hotspots waar onderwatergeluid van scheepvaart een flinke negatieve impact heeft op de walvis- en dolfijnpopulaties, zoals de potvissen in de Middellandse Zee en bruinvissen in de Oostzee. Veel van deze locaties hebben de recente groei van het scheepsverkeer en het daarmee toenemende lawaai doorgemaakt, en de komende decennia wordt dat naar verwachting nog erger. In een ander rapport pleit het WNF voor concrete maatregelen om iets te doen aan deze overlast. Zoals maatregelen, die schepen weg moeten houden van de meest belangrijke leefgebieden van walvissen, het instellen van permanente of seizoensgebonden snelheidsbeperkingen (minder dan tien knopen) en het verminderen van geluidsoverlast onder water door de inzet van geluidsverminderende technologische toepassingen.