Onderzoek essentaksterfte

Overal in het land worden in hoog tempo essen aangetast door een agressieve schimmelziekte, de essentaksterfte. Zo is in de essenbossen van Staatsbosbeheer 80 procent van de bomen aangetast door de schimmel. Bladeren, takken en ook de stam van aangetaste bomen kleuren bruin en sterven af. De schimmel die de essentaksterfte veroorzaakt, komt oorspronkelijk uit Azië. Het gaat om het vals essenvlieskelkje.

Maar er zijn ook essen die de dans weten te ontspringen en resistent lijken te zijn. Het Centrum voor Genetische Bronnen van de WUR (Wageningen University & Research) wil de es voor Nederland behouden en doet nu onderzoek met die nog gezonde essen. Er zijn weer jonge boompjes van gekweekt, ‘vermeerderd’ heet dat. Om te kijken of die jonge essen ook echt resistent zijn, besmetten de onderzoekers de boompjes opzettelijk met de schimmelziekte.

Het vals essenvlieskelkje (Hymenoscyphus fraxineus) wordt op kleine stukjes essenhout geënt (inoculum). Deze stukjes hout met de schimmel worden met een sneetje in de bast tegen het hout van de es geplaatst (inoculatie). Hierna groeit de schimmel de es in; bij gevoelige essen verspreidt de schimmel zich snel.

Voor de toekomst van de gewone es is het van belang om een grote ‘pool’ van weinig vatbare bomen te selecteren, zodat er een hoge genetische diversiteit wordt gewaarborgd. Zo’n brede basis is essentieel voor essen om bestand te blijven tegen toekomstige ziekten en klimaatverandering. De onderzoekers van het Centrum voor Genetische Bronnen vragen het publiek  mee te helpen om op www.essentaksterfte.nu de locatie van essen aan te geven en een indicatie van de mate van aantasting te geven.