Dieren die dokteren, insecten in de stad en alle overige onderwerpen

Dieren die dokteren, insecten in de stad, Valerie Trouet en overige onderwerpen van de Vroege Vogels radio-uitzending op zondag 8 juni.

Beluister de onderwerpen op de volgende startpunten

00:11:00 - Biografie van de steenuil
00:34:00 - Op pad met Valerie Trouet
01:10:45 - Gallen rondom het Groene Huis in Amersfoort (deel 1)
01:22:15 - Insect in de stad
02:08:00 - Gallen rondom het Groene Huis in Amersfoort (deel 2)
02:17:05 - Dieren die dokteren

In het boek 'Dokters van nature' serveert de Nederlandse bioloog Jaap de Roode een groot aantal voorbeelden van 'dieren die dokteren'. Zo blijken honingbijen propolis te maken (een mengsel van was en hars uit planten) om hun volk te beschermen tegen bacteriën en virussen. "Honingbijen en heel veel andere dieren gebruiken heel gericht dit soort geneeskrachtige stoffen om henzelf of hun soortgenoten te genezen of te beschermen. Wij kunnen daar nog een hoop van leren", vindt De Roode.

De Belgische klimaatonderzoeker Valerie Trouet won in 2020 de Jan Wolkers prijs voor haar boek 'Wat bomen ons vertellen'. Na jarenlang als dendrochronoloog, jaarringenonderzoeker, besloot ze in 2022 terug te keren naar haar vaderland om wetenschappelijk directeur van het Klimaatcentrum te worden. Daar vertrok ze na twee jaar en schreef in een afscheidscolumn van De Morgen te stoppen met haar inspanningen om het klimaatbeleid publiek te verdedigen. Verslaggever Merlijn Schneiders trekt met een gedesillusioneerde Valerie Trouet een Brussels bos in. 

Insecten hebben het ongekend zwaar. Zo laat bijvoorbeeld Duits onderzoek een driekwart afname van de insecten-biomassa in 27 jaar zien. Gelukkig zijn er ook lichtpuntjes, aldus een nieuw rapport van EIS Kenniscentrum Insecten en Natuur & Milieu. Steden bieden namelijk veel kansen voor insecten, mits goed ingericht. We praten erover met auteur van het rapport Linde Slikboer.  

Nu Vroege Vogels radio definitief is neergestreken in het Groene Huis in Amersfoort, is het tijd de omgeving van onze nieuwe studiolocatie grondig te verkennen. We spreken met gallenkenner Kees de Heer die ons alles vertelt over deze woekeringen van planten én zelfs een wattengal heeft meegenomen.

De meest bekende kleine uilensoort en misschien ook wel de meest onderzochte uilensoort ter wereld heeft nu z’n eigen biografie. Volgens auteurs Dries van Nieuwenhuyse en Ronald van Harxen, beide ook steenuilonderzoekers, hebben steenuilen iets met de Lage Landen (hij komt algemeen voor in Nederland en België) en de Lage Landen hebben iets met de steenuil: wie is of wordt er niet verliefd op dit prachtige roofvogeltje met z’n felgele ogen die je recht naar voren aankijken? De onder leiding van Ronald van Harxen in 40 jaar verzamelde data over de steenuil in de Achterhoek diende als basis voor deze biografie. Weten we nu alles over deze soort of worden er toch steeds weer nieuwe ontdekkingen gedaan?

Bekijk ook onderstaand filmpje: Bij de steenuilen van Beleef de Lente zagen we iets bijzonders: het steenuilenkuiken hoort het tikken van de regen en reageert hierop door de vleugels te spreiden en klaar te gaan zitten voor zijn douche.