Op zoek naar de schietmot – en de kokerjuffer

De schietmot is een motachtig insect dat je vooral langs de oevers van beken, rivieren, meren en sloten kunt vinden, meestal ’s avonds in de schemering of ’s nachts, met een lamp. De larven van de schietmot groeien op in het water als kokerjuffers: dus wat de rups is bij vlinders, is de kokerjuffer bij schietmotten.

In het onlangs verschenen boek ‘De schietmotten van de Benelux’ staan alle soorten schietmotten (Trichoptera) van Nederland, België en Luxemburg beschreven. Dat zijn er maar liefst 232! Daarvan komen er 182 in Nederland voor.

De larven van de schietmot, die dus in het water opgroeien, bouwen ter bescherming een soort koker om zich heen. Dat maken ze van een soort spinsel, een plakkend goedje dat in het lichaam wordt aangemaakt. Vervolgens plakken ze er zandkorrels, grind, blad, takjes, en zaden aan. Die knipt hij in stukjes met behulp van zijn kaken en poten. “Je kan aan het kokertje bij sommige soorten zien met welke je te maken hebt”, vertelt David Tempelman, één van de auteurs van het standaardwerk over schietmotten. “Er is zelfs een soort die z’n kokertje voorziet van slakkenhuisjes. Die knipt hij ook in stukken en maakt er als een metselaar een kokertje van”.
 Deze kokerjuffer is gefilmd door Ria ter Welle in het Hammerflier bij Den Ham.

De auteurs van het boek hebben dit jaar uitgeroepen tot het Jaar van de Schietmot. Ze zijn op zoek naar waarnemingen van schietmotten en roepen iedereen op om ze te melden op waarneming.nl. Schietmotten zijn een belangrijke indicator van biodiversiteit. In de twaalf jaar dat aan het boek is gewerkt zijn er vijftien uitgestorven gewaande soorten toch nog teruggevonden en zijn er zelfs vijf nieuwe soorten voor Nederland ontdekt. Van 26 andere soorten is echter al jaren geen spoor: zijn deze er nog, of zijn ze verdwenen?

David Tempelman en Maria Sanabria willen dit jaar meer aandacht krijgen voor de schietmotten. 'Kan iemand één of meer van de 26 soorten terugvinden, die al jarenlang niet meer gezien zijn in ons land?' Het doel is om dit jaar meer dan 25.000 waarnemingen van kokerjuffers en schietmotten te verzamelen via Waarneming.nl. Iedereen kan meedoen, elke waarneming telt en elke ingediende foto wordt bestudeerd. En er zijn prijzen (de eerste Oligostomis-prijs) te winnen, o.a. voor degene die de meeste waarnemingen heef ingevoerd. Voor meer informatie: davidtempelman67@gmail.com